— بی جرئتی جاش د بیشه ی نوی
ترجمه : بی جرئتی “ترسو” جایش داخل بیشه ای نمی شد
مفهوم : آدم ترسو همه جا احساس ناامنی می کند ،حتی اگر در مکان وسیعی مثل یک بیشه باشد
— سلام لر بی طمایی نی
ترجمه : سلام لر بدون طمعی نیست
مفهوم : این ضرب المثل موقعی به کار می رود که کسی با دیگران گرم برخورد می کند و به دنبال آن خواسته ای را مطرح می نماید
“توجه” در مورد این مثل نظرات متفاوتی بیان شده است که چون
مبنای کار ما ،بر خلاصه گویی و اختصار است ،با عرض معذرت از ذکر آنها خود داری می شود
واگرخداوند توفیق مرحمت فرمود، در چاپ اصلی به همه ی آنها خواهیم پرداخت
— برد د جا خوش سنگینه
ترجمه : سنگ در جای خودش سنگین است
مفهوم : هر چیزی تا وقتی که سر جای اولش قرار دارد پا بر جا و استوار به نطر می رسد،لیکن همینکه از جایش کنده شد دیگر جابجاشدنش چندان دشوار نخواهد بود

— برد گپ ورداشته مایه نزدنه
ترجمه : سنگ بزرگ برداشتن مایه ی نزدن است
مفهوم : کسی که بسیار غلو می کند و بالاتر از توانش تصمیم می گیرد، معلوم است که نمی تواند کار را به سر انجام برساند
— بردی که زورت نرو بلنش کنی ، بشی و ساش( یا تکیه بزه دش )
ترجمه : سنگی که زورت نمی رسد بلندش کنی ؛ بنشین به سایه اش( یا به آن تکیه کن)
مفهوم : هر گاه قدرت انجام دادن کاری بزرگ در خودت نمی بینی ، به کمتر قناعت کن وبه اندازه توان خودت راضی باش( چالش را به فرصت تبدیل کن)
البته در خصوص این مثل نیز مانند بسیاری از مثل ها ،نظرات مختلفی مطرح شده است که با عرض پوزش در اینجا مجال پرداختن به آنها میسر نیست
— تله سی چی بورمت که بیری د ریشم
ترجمه : تله برای چی بخورمت که به ریشم مالیده شوی
تله : غذایی آبکیست که از آرد و روغن و آب ساخته می شود و از آنجا که آبکی می باشد اغلب افراد هنگام خوردن آن دچار مشکل می شوند، خصوصا در قدیم که قاشق کم بوده و گاهی مردم مجبور بوده اند که با دست بخوده اند
مفهوم : چرا کاری کنیم که عواقبش دامنگیرمان شود
” چرا عاقل کند کاری که باز آرد پشیمانی”
–شوم شووت بور ، غم فردا نهور
ترجمه : شام شبت را بخور و غم فردا را نخور
مفهوم : ترجمه ی تحت الفظی و مفهوم ضرب المثل تقریبا یکسان است
” روزی انسان دست خداست”
— یکی نو د هونش نوی ؛ رت پیاز خری (به شکل های دیگر هم ذکر شده است)
ترجمه : یکی نان در خانه اش نبود، رفت پیاز خرید
مفهوم : در زندگی کارها را به ترتیب اهمیت و ضرورتی که دارند باید انجام داد
هر چیزی به جای خودش
— صد گل و سقه سری یه گل آو هوره
ترجمه :صد خوشه به صدقه ی سر یک
خوشه آب می خورد
گل : با تلفظ خاص لری به معنی خوشه یا سنبله ی غلات ،مانند گندم و جو وبرنج و …… گفته می شود
مفهوم : صدها انسان به واسطه ی یک انسان نیک بهره مند می شوند ودر کنار او به برخوردارمی رسند…

ادامه دارد

گردآورنده: پرویز اکبری‌نژاد، بلوطستان

(فرهنگی بازنشسته و شاعر)