آن روزها که دهمرده سکان دار کشتی به گِل نشسته لرستان بود همه اورا با “مُدبه” می شناختند.حتی درآخرین ساعات حضور وی در لرستان،این نقل دربین همه دهان به دهان می گشت که”دهمرده به کوه مدبه پناه برده ودرآنجا بیتوته کرده است”.
انگار دغدغه های دهمرده خلاصه می شد در مدبه کوه.البته از این بحث هم نباید دور شویم که مدیران کل ومسئولان استانی درآن زمان همه براین رای متفق القول بودند که به سرانجام رسیدن پروژه مدبه کوه، لرستان را از چالشی که با آن دست وپنجه نرم می کند بیرون می آورد وآن چیزی نبود جز،رونق اشتغال وگردشگری.
شاید دیدی خیلی کلی باشد اگر رونق گردشگری خرم آباد را فقط مدیون به پهلو نشستن کِشتی دهمرده بدانیم.اماچندان دور از ذهن نیست که با اتمام این پروژه،خرم آباد از رکود اقتصادی وسکوتی که با آن درگیر است بیرون بیاید.
پس از روی کار آمدن دولت تدبیر وامید، امید مدبه کوه افول کرد.کسی به فکر تدبیری برای مجتمع بزرگ خرم آباد نبود و ورق بخت مدبه کوه برگشت.مدبه آن چنان در خواب رفت که جز سوسوی چراغ های هزار وهفت رنگش نور امیدی دردل مردم خرم آباد نکاشت.کاشت درختان ونهالستان این مجموعه متوقف شد وهمه گوش به زنگ بودیم تا استاندار جدید تدبیری بیاندیشد.اما درکمال ناباوری ،مهندس کارکشته لرستانی،آب پاکی را روی دست دکتر کارآزموده سیستانی ریخت واعلام کرد:”حتی یک برگه کارشناسی شده درمورد مجتمع گردشگری چهارده معصوم خرم آباد وجود ندارد.”ودرنهایت، اولین وتنها اقدام استاندار جدید تغییر نام این پروژه از “چهارده معصوم “به “بام لرستان” بود.
بررسی اجمالی کلید خوردن پروژه بزرگ مجتمع گردشگری خرم آباد را از زبان یکی از منابع آگاه پیگیر شدیم.
کریم پاکدل؛باغبان نهالستان مدبه کوه خرم آباد راشاید کسی نشناسد اما او هم باغبان است وهم نویسنده.کتابش درمورد محله قدیمی علی آباد دردست چاپ است.وی یکی از افرادی است که درابتدای شروع پروژه مدبه کوه دهمرده را همراهی کرده است.
پاکدل روند ساخت این مجتمع را این گونه روایت می کند:
**لونا پارک؛آغاز ساخت پروژه بام لرستان
مرحوم علی محمد ساکی؛شهردار فقید خرم آباد؛زمانی گفته بود”راز شکوفایی شهر خرم آباد درعلی آباد است.”وی رویایی داشت وآن ایجاد فضای سبز بزرگی به نام لونا پارک بود که پارک فرح(پارک نسترن فعلی)را به محله قاضی آباد متصل می کرد.روند انجام این پروژه به این صورت بود که مرحوم ساکی با دعوت از مهندس نصرت الله والی زاده به فکر پیاده سازی این پروژه می افتد.والی زاده؛مهندس ناظر ساخت یکی از پل های ایالت پنسیلوانیای آمریکا بوده است.وی به عشق خدمت به وطنش،راهی خرم آباد می شود تا با همکاری شهردارساکی،پروژه لونا پارک را به سرانجام برساند.تصمیم اولیه براین بوده که با تخریب خانه های قدیمی محله علی آباد،مسیر را برای ایجاد پروژه هموار کنند.حتی تمهیداتی هم برای اسکان مناسب اهالی محله که خانه هایشان جزءطرح می شد اندیشیده شده بود.نورافشانی درشب،لوله کشی مناسب آب وفضای سبز وسیع منطقه مهمترین رویای مرحوم ساکی دراین منطقه بوده است.رویایی که پس از ۳۷ سال به حقیقت پیوست.
**چهارده معصوم؛لوناپارک را احیا می کند
شادروان احمد رضا کلانتر؛مدیرکل سابق منابع طبیعی لرستان؛رویای شهردار را به حقیقت نزدیک می کند.وی اطلاعات اولیه درمورد بام لرستان داشت و فعالیت های بسیارزیادی در آن زمان داشته است.
طی بازدید اولیه ای که دکتر دهمرده درپشت هلال احمر به عمل می آورد، تصمیم می گیرد یک دیواره ای پشت هلال احمر تا نمایشگاه بین المللی استان ایجاد کند. پیشنهاد اصلی وی ادامه کاشت درخت تا بالای مدبه کوه بود.با این کار؛کاجستان محمد علی ساکی رونق می گرفت. برای سهولت کار،ایجاد زیرساخت جاده ای دردستور کار قرارمی گیرد.
شریعت نژاد؛فرماندار وقت خرم آباد؛ با حضور دراین منطقه برروند این کار نظارت می کند وقراربراین می شود که فضای سبز وسیعی درمساحت اولیه سه هکتاری دراین منطقه ایجاد شود.
فلسفه وتصمیم اولیه ایجاد این فضای سبز،سه هکتار بوده است.ولی با شروع کار،به ۵۰هکتار ارتقاء می یابد. بعد از شروع کار؛ مسئولین استان برای بهره برداری ازپارک تفریحی دراین کوه اشتیاق نشان می دهند همگی بسیج می شوند.مردانه وار وارد میدان می شوند ودهمرده هم از شوق آنها لذت می برد وشروع می کند به فعالیت واین کار باعث می شود این مجتمع ۶۰۰هکتاری به وجود بیاید.
**ایده کار ازکجا آمد؟
ایده اصلی کار از سوی کارشناسان منابع طبیعی استان بوده است . اولین بار در سال ۸۷ از طرف مرحوم کلانتر این ایده مطرح شد.اصل طراحی این برنامه از سوی اداره کل منابع طبیعی استان بود.چون اداره مطالعات مهندسی منابع طبیعی نقشه هایی دارد که حتی درآن نام پروژه “پارک توریستی خرمدره” دیده می شود.اولین نامی که برای این طرح انتخاب می شود”پارک توریستی چهاده معصوم”است که ابتدا به اسم پارک توریستی خرمدره بوده ولی به پیشنهاد دهمرده تغییر نام می دهد.
شاید همه براین باور باشند که ایده اولیه این طرح را دکتر دهمرده با خود آورده باشد اما اینگونه نیست.دهمرده تسریع کننده دراجرای این پروژه بود.
شادروان کلانتر،باچند پیمانکاردراین باره صحبت می کند واز آن ها می خواهد تا درهمکاری با استاندار اورا کمک کنند.مرحوم کلانتر بیماری قلبی داشت اما با همان بیماری باشوق فراوان، روزانه ازاین کوه بالا وپایین می رفت. باوجود تلاش های بی وفقه وی،هیچ قسمتی از این طرح به نام ایشان نامگذاری نشد واین مایه تاسف است که جامعه فرهنگی استان حتی نامی از شادروان کلانتر دراین طرح نیاورده است.
*طرح اولیه؛پارک توریستی خرمدره نماد گردشگری خرم آبادمی شود
براساس نقشه اولیه طرح؛قراربراین بوده پارک جزیره آبی ،رستوران گردان، پیست اسکی ودوچرخه سواری ،پیست موتورسواری و… دراین منطقه احداث شود.حتی دهمرده دستور ساخت آبشار مصنوعی را دراین پروژه صادر می کند اما به دلایلی ازساخت آن انصراف می دهد.ساخت هتل،رصدخانه،پرورش نهال ومرکز تحقیقات کشاورزی ومنابع طبیعی از دیگر ساخت وسازهایی بود که قرار شد دراین پروژه صورت گیرد.
**پروژه چهارده معصوم ونیمه کاره ماندن ساخت وسازها
۱۸هکتار پوشش نهالستان، پرورش متنوع گل،رصد خانه،ساختمان مرکز مطالعات وتحقیقات محیط زیست وکمیته ورزش های هوایی ازساخت وسازهایی است که فعلادراین منطقه سرپاست.
درحال حاضر، نهالستان فعال است اما نه مثل فعالیت اولیه چون جدای از آن یک کلکسیون هم هست که زیاد به آن رسیدگی نمی شود.این کاکسیون درختچه های زیبایی دارد که درمساحت حدود سه هکتار ساخته شده است و به عنوان بزرگترین نهالستان درسطح کشور،می تواند بهترین منبع درآمد زایی از نظر اقتصادی برای استان لرستان باشد.
رصدخانه نیزبا کارفرمایی محمد نسایی که خودش طراح ومسئول پروژه است شروع به فعالیت کرده ودرآینده نه چندان دورمی تواند با پرورش دانشجویان این رشته واعزام دانشجویان به خارج کشور برای تدریس وتحصیل مثمرثمرباشد.
کمیته ورزش های هوایی زیر نظر دو مربی به نام آرش راشدی واستاد حشمت الله سیاه پوش دراین منطقه مستقر است.معمولا روزهای جمعه پرواز های هوایی با پاراگلایدر دراین پیست صورت می گیرد.متاسفانه مکان این پیست شیب داراست.کارشناسان معتقدند این مکان می تواند یکی از بهترین مکان های ورزش های هوایی درکشورباشد اما هنوز با مشکل مواجه است.
هتل که تحت پیمانکاری هاشم زاده ،پیمانکار مشهور کشوربودتعطیل وتحویل بانک داده شده که هنوز از ادامه روند ساخت آن اطلاعی دردست نیست.ساختمان های مربوط به مرکز مطالعات وتحقیقات محیط زیست هم فقط درحد فوندانسیون باقی مانده وقسمت بالای آن هم قراربود موزه تاریخی باشد که تعطیل شده است.
جزیره آبی باهزینه ای بالغ بر ۱۵میلیارد تومان دردست اقدام است که گویا قراربوده از یک شرکت خارجی تجهیزات اصلی آن خریداری شود.ماکت جزیره آبی طراحی شده اما هم اکنون فقط یک نگهبان وچندتا کانکس درآن مستقر است.
**بام لرستان؛ثبت شده یونسکو است
پاکدل درمورد صحت وسقم ثبت جهانی این طرح می گوید: برخلاف اظهار نظرات ضد ونقیض برخی مدیران استانی،پروژه بام لرستان(چهارده معصوم)ثبت شده یونسکو است. دکتر دهمرده درجلسه ای که باحضور تشکل های مردمی حفاظت محیط زیست تشکیل شد؛اظهار کرد که این طرح تا ۱۳ سال بودجه تامین شده داردبه شرطی که قلع وقمع نشود.
**مدبه؛دهمرده؛بام لرستان،کاری که باید به سرانجام برسد
پاکدل معتقداست: کوه مدبه کوه بسیار صبوری است که امروزه نا آشنایان رابا هم آشنا می کند. کوهی که انقلاب گردشگری بزرگی دراین استان به وجود می آورد به شرطی که این انقلاب را پیگیر باشیم.هزینه بسیار زیادی دراین طرح مصرف شده که باید به خاطرتلاش مسئولینی که تا پاسی از شب هم دردل این کوه می ماندند وکار می کردند به ثمر بنشیند.
وی شادروان احمد رضا کلانتر را بانی این کار مهم وخطیر می داند ومعتقداست که نباید زحمات دکتر دهمرده را نادیده گرفت.
کریم پاکدل کلام آخرش را با افسوس برزبان می آورد: دهمرده مرد کار وعمل بود حتی با ما که کارگرش بودیم هم کارمی کرد وخسته نمی شد.تمام تلاشش را برای لرها کرد ولی روزی که می خواست ازاینجا برود درمراسم تودیعش، باصندلی پلاستیکی از او استقبال کردند.آیا واقعا اصالت وقدردانی لرها اینگونه است؟
نویسنده : مژگان بیرانوند
منبع: سفیرافلاک
