بنام خدای زیبایی‌ها

مقدمه:

اختصاصی گروه زراعت و باغبانی بلوطستان: سموم شیمیایی در پیشرفت سریع تولیدات کشاورزی نقش بزرگی ایفا کرده و خواهند کرد. با استفاده از سموم کیفیت و کمیت محصولات، اصلاح و افزایش پیدا کرده و استفاده از سموم علف کش نیاز به نیروی کاری برای کنترل علفهای هرز را تا حدی کاهش داده است ولی استفاده از سموم شیمیایی به بعضی مسائل جدی زیست محیطی منتج شده که این مسائل ، باید هم از نظر استفاده کننده و هم از طرف طراح ادوات سمپاشی مورد توجه قرار گیرد. در زیر به برخی از سمپاش ها مهم اشاره و توضحیاتی در زمینه کاربرد آن ها ارائه می گردد:

سمپاش های پشتی دستی:

 
از انواع محلول پاشهای کوچک که به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرند. اجزا تشکیل دهنده این محلول پاشها معمولا عبارت است از : ۱- مخزن ۲- پایه مخصوص قرار گرفتن بر روی زمین ۳- تکیه گاه مناسب برای قرار دادن آن در پشت کارگر سمپاش (درست مثل کوله پشتی) ۴- پمپ دستی که با حرکت دادن اهرم مخصوص کار می کند ۵- محفظه تحت فشار ۶- لانس که مجهز به شیر قطع و وصل با یک شیر ماشه ای بوده و یک یا چند نازل روی آن نصب می شود. برای استفاده بهتر از این دستگاهها باید آنرا کاملا به پشت کارگر چسباند و در صورت شل بودن آن باید تسمه های مربوطه را طوری تنظیم نمود که در موقع تلمبه زدن و حرکت در جای خود ثابت باشد تا کارگر در هنگام سمپاشی راحت تر بتواند کار انجام دهد. بعضی از انواع این سمپاش ها تماما پر نمی شوند تا فضای باقی مانده آن برای تحت فشار قرار دادن هوا استفاده گردد و از آن به عنوان سمپاشی پشتی با فشار مداوم بهره برداری گردد.

تنظیمات و کالیبراسیون سمپاش های پشتی دستی:

برای این منظور مقدار محلول سم خارج شده را از سمپاش در مدت یک دقیقه در ظرفی جمع آوری کرده و اندازه گیری می نمایند. وقتی که هدف تنظیم محلولدهی سمپاش دستی باشد بایستس یک فشارسنج روی آن نصب گردد و در اندازه گیری میزان محلولدهی نازل باید همیشه یکنواخت باشد. کارگر سمپاش بایستی قبلا چند مرتبه این کار را تکرار نماید. رگولاتور یا دستگاه تنظیم فشار باید در روی سمپاشهای تحت فشار نصب شود در غیر این صورت محلولدهی سمپاش با کاهش محلول در تانک و کم شدن فشار تقلیل خواهد یافت. با در دست داشتن مقدار محاسبه شده محلولدهی نازل بر حسب لیتر در دقیقه مقدار مصرف در واحد سطح را می توان با معلوم بودن عرض باند و سرعت سمپاش تعیین نمود.
به طور مثال اگر عرض باند یک متر و سرعت راه رفتن کارگر سمپاش ۶۰ متر در دقیقه و محلولدهی نازل ۶/. لیتر در دقیقه باشد حجم محلول لازم برای یک متر مربع از رابطه زیر محاسبه می شود.
۶/. لیتر در دقیقه
۱۰۰ لیتر در هکتار یا۰۱/۰   لیتر در متر مربع   =
۶۰ متر در دقیقه * ۱ متر
 
 
 

سمپاش‌های پشت تراکتوری

معمولا بر روی سه نقطه اتصال تراکتور نصب می شوند و ساختمان آنها از مخزن، پمپ، شیرهای کنترل، صافیها، همزن، بوم، نازلها و لوله های رابط تشکیل شده است. تهیه و تدارک یک بوم بلند این امکان را فراهم می آورد که عرض باند سمپاشی زیاد شده و از تعداد دور زدنهای تراکتور در عرض مزارع کاسته شود. البته عموما طول بوم برای کشاورزان در انجام سمپاشی ثابت است. بنابر این اگر کشاورزی دارای ۱۰۰ هکتار مزرعه باشد و سه روز، روزانه شش ساعت بتواند با تراکتوری که سرعتش ۸ کیلومتر در ساعت است سمپاشی نماید؛ طول بوم مورد نیاز برای این کار ۹۴/۶ یا ۷ متر خواهد بود.
برای مثال با بوم ۷ متری و سرعت ۸ کیلومتر در ساعت محلولدهی پمپ برای مصرف ۲۰۰ لیتر در دقیقه خواهد بود. کشاورزان غله کار در عمل نیاز به بومی دارند که طول آن متناسب با طول بذرکار باشد. نازلها- مساله مهم درباره سمپاش های بوم دار نصب نازلها بر روی آن است. در اغلب مواقع فاصله بین نازلها روی بوم ثابت است و ارتفاع بوم باید طبق نوع نازل بکار رفته تنظیم گردد. در مورد زاویه خروج سم از نازل و پخش قطرات که متاثر از فشار می باشند مخصوصا باید دقت شود. قطرات خارج شده از هر نازل یک نوار را می پوشاند که عرض این نوار بستگی به زاویه پخش سم و ارتفاع بوم دارد. در عمل فاصله نازل ها باید طوری تنظیم شود که کناره های هر کدام از این نوارها در همه نازل ها همدیگر را بپوشانند تا پخش قطرات سم در سرتاسر بوم کاملا یکنواخت باشد. اگر بوم بیش از حد پایین باشد پوشش قطرات خارج شده از نازلها روی یکدیگر زیاد شده و عدم یکنواختی در پخش پیش خواهد آمد. نحوه پخش قطرات پاشیده شده را می‌توان از پاشیدن آب بر روی یک سطح خشک و یا با رنگی کردن محلول سم با یکی از رنگهای محلول در آب مثل لیزامین و پاشیدن آن روی کاغذ سفید مشخص نمود. اگر پخش قطرات غیر یکنواخت بود بایستی محلولدهی هر یک از نازلها را کنترل نمود.

کالیبراسیون سمپاش تراکتوری :

به دلیل اهمیت موضوع انجام کالیبراسیون دقیق سمپاشها بیش از حد مورد تاکید است.
۶۰۰
= زمان لازم برای سمپاشی یک هکتار بر حسب دقیقه
سرعت (کیلومتر در ساعت)* عرض باند(متر)
 
عرض باند موثر از حاصلضرب فاصله دو نازل مجاور هم در تعدادآنها در روی بوم به دست می آید مثلا اگر ۳۰ عدد نازل روی بوم به فاصله ۵۰ سانتی متر از یکدیگر نصب شده باشند عرض باند برابر ۱۰۰/۵۰*۳۰متر خواهد بود. برای کنترل سرعت، حرکت تراکتور بایستی به طور یکنواخت با دنده مناسب صورت گیرد لذا مناسبترین موقع برای کنترل سرعت زمانی است که گردش موتور تراکتور برابر ۵۴۰ دور در دقیقه باشد. با معلوم بودن زمان لازم برای سمپاشی یک هکتار میزان محلول مصرفی بدین صورت تعیین می گردد که : مخزن سم را تا مقابل علامت مربوطه پر می کنند، پمپ سمپاش را در حالی که تراکتور متوقف می باشد به کار انداخته به طوری که گردش موتور در این مدت برابر ۵۴۰ دور در دقیقه باشد. بعد از گذشت زمان لازم برای سمپاشی یک هکتار تانک سمپاش را مجددا تا علامت مربوطه با اندازه گیری حجم محلول مورد نیاز پر نموده و بدین ترتیب میزان محلولدهی سمپاش در یک هکتار را به دست آورد. تغییر در میزان محلول مصرفی تا ۵ درصد را می توان با کم و زیاد کردن جزئی فشار به دست آورد.
نکات و وروش های درست سمپاشی:

۱- انتخاب سموم مناسب و موثر در کنترل علف هرز،آفات و بیماری های غالب مزرعه ضمن مشورت با کارشناسان ذیربط
۲- رعایت دوز سم توصیه شده و رعایت موارد فنی اختلاط و نحوه استفاده از سموم
۳- در دماهای پایین و بالا از سموم استفاده ننماییم (البته به شرط مناسب بودن وضعیت آب وهوا وبا نظر تیم کارشناسی شبکه های مراقبت مدیریت های جهاد کشاورزی هماهنگ گردد).
۴- قبل از اقدام به سمپاشی از وضعیت جوی خصوصاً بارش باران ومسیر وسرعت باد اطلاع بدست آورید.زیرا بارش باران باعث شسته شدن سم می شود و باعث پاشش غیر یکنواخت وبادبردگی وهدر رفت سموم یا ایجاد خسارت در مزارع همجوار نا همگون می شود.
۵- از اختلاط سموم ناسازگار با هم خصوصاً علفکش های هورمونی با سایر علفکشها خودداری نماییم.
۶- در هوای آفتابی شدید از سمپاشی خوداری نماییم زیرا قطرات سم باقی مانده بر روی برگ ها در شرایط آفتابی شدید باعث ایجاد لکه های گیاه سوزی بر روی گیاهان زراعی می گردد.
۷- اگر از عفکش توفوردی می خواهیم استفاده کنیم ودر مزارع همسایه محصولاتی مانند یونجه، چغندر، حبوبات وپنبه کاشته شده باشد باید دقت نماییم تا این سم به این مزارع برخورد ننمایید. (خصوصاً مسیر باد بایستی در نظر داشت).
۸- بعد از هر سم پاشی داخل مخزن وشلنگ ونازل آن را با آب ومواد شوینده باید بشوییم.
۹- در سمپاشی وریختن سموم به داخل مخزن باید مسایل احتیاطی را رعایت نموده وباید از لباس مخصوص ودستکش وعینک وکلاه وماسک وکفش سمپاشی (چکمه ) استفاده نمود.
۱۰- قبل استفاده از سموم بر چسب وبروشور سموم را مطالعه وبا کارشناسان ذیربط مشورت نمایید