ماه رجب با آن همه برکات و خیراتی که داشت گذشت و فردا نخستین روز ماه شعبان است این ماه هم در دلش خیر کثیر دارد و از سویی می توان در آن آمادگی های لازم را برای دریافت کهکشان های از ثواب ماه مبارک رمضان را کسب کرد.
حضرت پیامبر اکرم(ص) فرمود: «رجب ماه خدا، شعبان ماه من و ماه رمضان، ماه امت من است» شیخ صدوق، فضائل الاشهر الثلاثه، تحقیق میرزا غلامرضا عرفانیان، (چاپ نجف)، ص ۲۴، ح. ۱۲٫
در برخی از روایات ، ماه رجب و ماه رمضان، ماه خدا معرفى شده است. البته در حقیقت تمامى این ماهها، متعلق به خداوند است لکن بعضى از ماهها، ویژگى خاصى دارند. در برخى دیگر، ماه رجب به امام علىعلیه السلام نسبت داده شده و این ممکن است به جهت تولد آن حضرت در این ماه باشد و یا اشاره به مقام ولایت باشد.
بنابراین چون این امت با اقتدا به رسول خدا(ص)و حضرت على(ع)، مىتوانند به بالاترین مقامات توحیدى و معنوى نایل شوند و این معنا در ماه رمضان امکانپذیرتر است لذا ماه رمضان به ماه خدا نامیده شده است و به جهتشرافت این ماه براى امت و آمرزش گناهان و پاک شدن بندگان، به ماه امت نیز نسبت داده شده است . وسائلالشیعه، ج ۱۰، (انتشارات آل البیت)، ص ۴۷۵، ح ۹ و ص ۴۸۰، ح. ۱۶٫
امام زینالعابدین (ع)، نیز در دعایى که در ماه شعبان خوانده مىشود مىفرماید: خدایا این ماه پیغمبر تو سید رسولان است و آن ماهى است که آن را به رحمت و رضوان خود آکندهاى. شیوه رسول خدا (ص) این بود که آن را روزه مىداشت و شب زندهدارى مىکرد براى تواضع به تو در گرامى داشتن و بزرگداشت آن و به همین حال بود تا هنگام مرگش. پس اگر گفته مىشود شعبان ماه پیامبر است، به این جهت است که پیامبر اکرم (ص) علاقهمند به این ماه بود و در این ماه به صورت ویژهاى به عبادت، نماز، روزه و مناجات با خالق یکتا مىپرداخت. خداوند به ذات مقدس خود سوگند خورده است که هر کس را در این ماه به او پناه برده و از او درخواست کند، از رحمت خود محروم نکند.
برخی از آداب و مستحبات ماه شعبان:
۱٫ روزه گرفتن ؛ به اندازه ی توان:
پیامبر(ص)فرمود: شعبان ماه من و رمضان ماه خداوند است، هرکس یک روز از آن را روزه بگیرد، بر او بهشت واجب مى شود و اگر دو روزش را روزه بگیرد از رفیقان پیامبران و صدیقین در روز قیامت خواهد بود و کسى که همه شعبان را روزه بگیرد و به روزه ماه رمضان متصل کند، بر او توبهاى مقبول از هر گناه کوچک و بزرگ حتى خون و قتل خواهد بود. وسائلالشیعه، ج ۱۰، ص ۵۰۷ در این ماه روزه گرفتن در روز پنج شنبه و دوشنبه بیشتر سفارش شده است.
امام صادق (ع) فرمود: هر که سه روز از ماه شعبان را روزه بدارد، بهشت برای او واجب گردد و رسول خدا درروز قیامت شفیعش خواهد بود .و نیز فرمود: هر کس سه روز آخر ماه شعبان را روزه بگیرد و به روزه ماه رمضان وصل کند خداوند ثواب روزه دو ماه پى در پى را برایش محسوب مىکند وسائل الشیعه ج ۷ ص ۳۷۵،ح۲۲
در هر پنجشنبه از ماه شعبان ، آسمان‌ها زینت بسته می‌شود و فرشتگان به دعا می‌پردازند که پروردگارا! آن‌کس را که در این ایام روزه بدارد، ببخشای، و دعایش را اجابت فرمای.
۲٫ از جمله اعمالی که در ماه شعبان به آن سفارش شده تمرین سکوت برای اندیشیدن درخویش است و آماده شدن برای بهره برداری بهتر از ماه رمضان.
۳٫ در این ماه صلوات بسیار فرستد. براساس روایات «ماه رجب»، ماه تقویت ارتباط با خداوند است و در «ماه شعبان» صلوات بر محمد و آل محمد و التزام به سنت پیامبرصلى الله علیه وآله بسیار سفارش شده است. در «ماه رمضان»، قابلیت ضیافت الهى و بخشش امت در هر شبانه روز مطرح است که نقطه اوج آن، شب قدر و شب عید فطر است.
۴٫ مناجات شعبانیه ، این مناجات در تمام ماه خوانده شود. و آن یکی از کارهایی که بزرگان و پیشوایان دین در این ماه انجام می دادند.
۵٫ هر روز هفتاد مرتبه ذکر «اَسْتَغْفِرُاللهَ وَ اَسْئَلُهُ التَّوْبَهَ» گفته شود. حسن بن علی بن فضال گوید : از امام رضا (ع) شنیدم که میفرمود : هرکس در ماه شعبان هفتاد بار از خداوند طلب مغفرت نماید ، خداوند گناهانش را اگرچه به عدد ستارگان باشد می آمرزد.
۶-صدقه دادن در این ماه، اگر چه به اندازه نصف دانه خرمایى باشد، خوب است و خداوند بدن صدقه دهنده را بر آتش جهنم حرام می‌کند.
۷ زیارت امام حسین علیه السلام در بارگاه شریف یا از مکان های دور مستحب است و کسی که او را زیارت کند،مانند کسی است که خدا را درعرش او زیارت کرده باشد. این زیارت در نیمه ی شعبان ثواب زیادی دارد.
۸ – در کل این ماه هزار بار ذکر « لا اِلهَ اِلا اللهُ وَلا نَعْبُدُ اِلاّ اِیّاهُ مُخْلِصینَ لَهُ الدّینَ وَ لَوُ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ » را که ثواب بسیار دارد؛ گفته شود. از جمله آن که عبادت هزار ساله در نامه عملش نوشته شود.
