به طور کلی برای مردم عادی علاماتی هست که میتوانند به نحوه کار کبد شک کنند و برای تشخیص آن اقدام نمایند :
۱) رنگ صورت به تیرگی با بدرنگی میگراید مثلا زرد میشود یا پریده رنگ و پف کرده و سایر تغییرات که در رخسار ایجاد میشود و ممکن است ره آورد اقدامات کبد باشد.
۲) احساس اینکه در قسمت کبد زیردندههای راست چیزی سنگینی میکند.
۳) با لمس دست ورم یا سفتی احساس شود.
۴) اگر یبوست و اسهال طولانی باشد و یا گاه اسهال و گاه یبوست عارض شود .
۵) احساس گرمای شدید و داغ شدن، عرق کردن ناگهانی، احساس سرمای بعد از گرما و امثال آن ممکن است از کبد باشد و یا اندامهای دیگر در آن دخالت داشته باشند
۶) آفت و زخمهای مکرر که در دهان بوجود میآید.
۷) زخمها و ناراحتیها و جوشهای فراوان پوستی، مانند اگزما و کهیر.
۸) سوزش کف پا و داغ شدن آن و یا سردی پا و بیحس شدن آن میتواند از کبد باشد.
اگر رنگ صورت سرخ و سفید بود دلیل بر سلامت کبد است. شاید این سوال پیش آید که افراد سبزه رو و سیاه پوستان همگی دارای کبد ناسالم هستند. توجه کنید که منظور از سفید و سرخ بودن رخسار باز بودن رنگ پوست به نسبت رنگ ذاتی پوست است، یعنی یک سیاه پوست دارای کبد سالم نسبت به یک سیاه پوست دارای کبد بیمار از لحاظ باز بودن و روشن بودن پوست متمایز هستند . زردی رخسار دلیل بر سو مزاج گرم است و رنگ نیلی یا توسی یا سربی دلیل بر سو مزاج سرد است. تیرگی و گرفتگی دلیل بر سو مزاج سرد و خشک و یا بیماری یرقان میباشد،
زردی بیش از حد عادی نیز میتواند دلیل بر یرقان باشد.
چاقی و پر خونی گوشت صورت دلیل بر مزاج گرم و تر کبد است . اگر چاقی همراه با پیه زیاد در صورت است دلیل بر مزاج سرد و تر کبد است .
لاغری صورت مزاج خشک کبد را نشان میدهد. اگر کسی دارای خون تمیز و سالم بود دلیل بر سلامت کبد است، این حالت را هنگام حجامت کردن باید فهمید نه اینکه به آزمایشگاه خون و اندازهگیری چربی و قند و اوره و امثال این آن اکتفا کنید.
داغ بودن بدن بدون آنکه تب داشته باشند که به معنای نوعی بیماری باشد دلیل بر گرمی زیاد کبد است.
در معاینه زبان نیز حالات کبد روشن میشود: رنگ زرد علامت صفرا و تیره علامت سودا و قرمزی آن علامت خون و. سفیدی زبان بلغم است.
لبها اگر متورم و پرخون باشند علامت مزاج گرم و پریدگی آن ممکن است نوعی سردی کبد را یاد آور شود. سازگاری غذای گرم و سرد نیز از احوال کبد حکایت میکنند. علامات فوق و دهها علامت دیگر میتواند ما را به حالات کبد رهنمون سازد. تندرست و شادکام باشید. در شمارههای آتی تجربیات بومی طب سنتی لرستان در درمان بیماریها را بیان خواهیم کرد.
سپاس استاد عزیز بسیار ممنون از زحمات شما