علیاکبر ناطقنوری میتواند یکی از افراد موثر در انتخابات مجلس دهم باشد؛ چه کاندیدا باشد و چه نباشد! به بیان دیگر او فردی است که آمدن یا نیامدنش حتما بر معادلات سیاسی انتخابات اسفندماه تاثیر خواهد داشت حتی اگر در نتیجه آن هیچ تاثیری نداشته باشد. خبرهای جدیدی از او رسیده است.
میگویند هنوز از مشاوران و افراد امینش در مورد هزینه و فایده حضور و یا عدمحضورش در انتخابات میپرسد. این یعنی اینکه شیخ آنچنان که خودش رسما و در فضای عمومی اعلام کرده چندان تصمیم قطعی در این مورد نگرفته و شاید دلش با آمدن هم باشد. میگویند جدای از اصلاحطلبان، برخی چهرههای مطرح سیاسی هم برای کاندیداتوری او اصرار دارند. درست شبیه آن روزها که برای نامزدیاش در انتخابات ریاستجمهوری اصرار میکردند حالا هم سختی راه «لواسان » را تحمل میکنند شاید او را به آمدن متقاعد کنند. او خودش اما در جایی به صورت خصوصی اعلام کرده که فشارها برای حضورش در انتخابات افزایش یافته است. رفقای سنتی و سابقش و البته برخی دیگر از اصولگرایان اگرچه اصرار دارند او نمیآید اما عنوان میکنند که از بازگشت او به سیاست رسمی استقبال میکنند. «من همین الان معتقدم آقای ناطق با هر شرطی که میخواهد به میدان بیاید پا به میدان بگذارد، یعنی از او دعوت و خواهش میکنیم که این کار را انجام دهد، ما هیچ شرطی برای آقای ناطق نمیگذاریم. معتقدم آقای ناطق ظرفیت اصولگرایی است. هر کس هرچه میخواهد درباره او بگوید. برخی میگویند آقای ناطق به چه شرطی بیاید، من هیچ شرطی ندارم فقط ما مشکلمان با آقای ناطق این است که هر چقدر با او صحبت میکنیم و میگوییم این کار را انجام دهد میگوید: «من احساس تکلیف نمیکنم»، ما فقط میخواهیم این احساس تکلیف را در او بهوجود بیاوریم، هیچ شریطی هم با او نداریم. چون معتقدیم آقای ناطق در هر صورت یک ظرفیت بزرگ اصولگرایی است. آقای ناطق ظرفیت اصلاحطلبی نمیتواند باشد. آقای ناطق ظرفیت اعتدالی که برخی تعریف میکنند نیز نمیتواند باشد. شاید از برخی از ما گلایه جدی داشته باشد و این گلایهها بحق هم باشد. همه گلایهها روی چشم. امیدواریم آقای ناطق تشریف بیاورد چون اگر بیاید ظرفیت اصولگرایی حتما تقویت میشود. امیدواریم آقای ناطق به این احساس تکلیف برسند. ایشان بارها گفتند که اگر قرار بود بیایم در ریاستجمهوری میآمدم. ما کاری به این نداریم که خودشان میخواهند کاندیدا شوند یا خیر. ما میگوییم به میدان بیایند. بالاخره شخصیت بزرگی هستند و میتوانند مایه انسجام اصولگرایی شوند.» (محمدرضا باهنر در مصاحبه با سالنامه مثلث)
اما در میان همین رفقای اصولگرا هم هستند کسانی که همچنان به او توصیه میکنند فعلا وارد گود نشود تا حریم و حرمت باقیمانده حفظ شود و مخالفان با موج انتقادات هزینههای تازهای را به او تحمیل نکنند.
خودش هم گویا در دیدارهای خصوصی گفته چندان دلش نمیخواهد وارد رقابت شود. در تازهترین اظهارنظر رسمی گفته است: «در آخرین روز مجلس پنجم جملهای را بیان کردم که امروز نیز به آن پایبندم، در آن روز ۵۶ ساله بودم و الان ۷۲ سال دارم، البته از نظر جسمی و روحی در سلامت کامل هستم، اما آن روز گفتم در دنیای پیشرفته برای کار رجال سیاسی یک عمری تعریف میشود؛ خلاقیت، ابتکار و نوآوری در دوره کار سیاسی وجود دارد و بعد از پایان کار سیاسی باید کار به نسلهای جدید سپرده شود. کادرسازی یعنی اینکه به جوانان فرصت بدهیم. در دنیا رجال سیاسی بعد از اتمام مدت خدمت خود در اتاقهای فکر حضور دارند و تجربه خود را در اختیار جوانان مبتکر قرار میدهند.
جیمی کارتر رئیسجمهور سابق آمریکا هنوز در آمریکا موقعیت دارد و ماموریت میرود و از تجربیات او استفاده میشود؛ بنابراین باید از تجربیات خوب دیگران استفاده کرد. امام علی (ع) میفرماید؛ «شما دنبال خوبی باشید، گرچه طرف مقابل مشرک باشد.» در زمینه ورود به انتخابات احساس تکلیف شرعی نمیکنم و در جناح یا گروه خاصی نیز قرار نمیگیرم.» این البته همه حرف علیاکبر ناطقنوری نیست. او روزهای ریاستش بر مجلس را یاداور شده و گفته است: «مجلس پنجم اقلیت مقتدری بود و بنده وقتی همراه با آقای عبدالله نوری برای ریاست مجلس کاندیدا شدم، توانستم با حدود ۱۳ رای بیشتر رئیس مجلس شوم، خدا را گواه میگیرم در آن مجلس با وجود اقلیت قوی در طول چهار سال یک روز استرس نداشتم و هر روز مشتاقانه به مجلس میرفتم و با هیچ نمایندهای به تندی صحبت نکردم، جالب است بدانید همجناحیها به من میگفتند شما وقتی پایین هستید با ما هستید، اما روی صندلی ریاست مینشینید با جناح رقیب هستید.»
«نه» به اصلاحطلبان
آنچه ناطقنوری بار دیگر بر آن اصرار کرده فقط به نیامدن خلاصه نمیشود. او در واقع کارت دعوت سران اصلاحطلب و از همه مهمتر کارت دعوت کارگزاران سازندگی را پس فرستاده است. واقعیت این است که بعد از انتخابات ریاستجمهوری یازدهم و نتیجه حاصل از آن اصلاحطلبان با فضایی تازه مواجه شدند. شرایطی که برای اصلاحطلبان منافذی جهت بازگشت به قدرت را مهیا کرده بود. آنها البته توانستند صندلیهایی از ساختمان پاستور را در اختیار گرفته و حضور در قدرت اجرایی کشور را مجددا تجربه کنند. در این میان اما آنها با یک انتخابات مهم مواجه بودند؛ پارلمان دهم. محمدرضا عارف در چنین شرایطی بیش از سایرین مورد توجه بود. او بهخاطر اصلاحطلبان از حضور در انتخابات انصراف داده و عدمورودش به دولت هم این گمانه را بیش ازپیش تقویت میکرد که این چهره اصلاحطلب عزم خود را برای ورود به انتخابات مجلس جزم کرده است.ماجرا اما به اینجا ختم نشد. حالا کارگزارانیها که خود را در مقام برادر بزرگتر اصلاحطلبان میدیدند ایدهای دیگر داشتند. دبیرکل حزب کارگزاران در سرمقاله هفتهنامه صدا، ارگان حزب کارگزاران نوشته بود: «اصلاحطلبان و نیروهای معتدل سیاسی با راهبرد اجماع و حتی اتحاد در مقابله با افراطگرایی انتخابات را پیگیری خواهند کرد. باید محور «هاشمی/ ناطق، خاتمی / روحانی» را پیگیری و تقویت کرد و به صورت جدی در پی تداوم راهکارها «جبهه متحد اعتدال» در انتخابات مجلس دهم بود. ما همیشه به اهمیت راهبردی انتخابات در تغییر و تحول شرایط سیاسی و اجتماعی کشور باور داشتهایم. سال آینده بیستمین سال شکلگیری کارگزاران و سالگرد تشکیل مجلس پنجم است که در زمان خود و دوره غیبت و قهر جناح چپ اولین سنگر نفی انحصار و مقدمه شکل گیری جریان اصلاحات و حرکت دوم خرداد بود. مجلسی متنوع، متکثر و معتدل که به توسعه کشور کمک کرد. اکنون پس از ۲۰سال ما در آستانه تداوم همان استراتژی هستیم. مجلسی معتدل و متنوع که گام دوم نهضت اعتدالگرایی پس از انتخابات ۲۴ خرداد ۹۲ را تکمیل کند. در این راه ما به سهم خود از همه نیروهای دلسوز کشور میخواهیم که به فراخوان مهم رئیسجمهور برای تقویت «آرایش همکاری و تعاون» به جای «آرایش خشم» پاسخ مثبت دهیم.
کرباسچی پیش از این گفته بود:«احزاب اصلاحطلب از روشهای سیاسی معقول و فعالتر برای انتخابات مجلس استفاده میکنند و بعید نیست باتوجه به سابقه ناطقنوری و مجموعه گرایش اصلاحطلبان، اجماع روی ناطق صورت بگیرد. کرباسچی در مورد وضعیت محمدرضا عارف در صورت کاندیداتوری ناطقنوری گفته بود: «عارف از نیروهای خوبی است که تجربه معاون اجرایی و وزارت را در کارنامه خود دارد و در مجلس میتواند نقش خوبی ایفا کند، اما این بحث نیست که یا عارف در انتخابات مجلس حضور داشته باشد یا ناطقنوری؛ به هر حال مجلس ۲۹۰ کرسی دارد و همه شخصیتهای خوب و توانمند میتوانند در آن حضور داشته باشند و این انتخابات مجلس میتواند این شخصیتها را جمع کند.» همسو با کرباسچی، حسین مرعشی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران هم در گفتوگویی درباره ائتلاف اصلاحطلبان روی محوریت ناطقنوری گفته است: با توجه به وضعیتی که در بین اصلاحطلبان باوجود آمده با آمدن یک شخصیتی مثل ناطقنوری نه تنها این اتئلاف خوب است بلکه خیلی چیزها را برای دیگران مشخص میکند.»
وی تاکید میکند: «برای اصلاحطلبان شایستهتر و کارکشتهتر از ناطقنوری کسی نیست. ایشان باتوجه به عقبه سیاسی خیلی خوبی که برای خود رقم زده و باتوجه به ویژگیهایی که ایشان دارند میتوانند این جبهه را حفظ کنند.» مرعشیمعتقداست: «ائتلاف اصلاحطلبان با شخصیتهای اصولگرای میانهرو مثل ناطقنوری و امثال اینها موجب میشود آنها با دولتی که رویکار است در کشور قوام پیدا کنند و آثار این ائتلاف را مردم ببینند. این یعنی اینکه در تفکر کارگزارانیها عارف چندان جایگاهی نداشت. آنها به ناطقنوری فکر میکردند.»
حالا اما آنچه رخ داده تاکید علیاکبر ناطقنوری بر قاعده بازی است. او میخواهد همچنان در میان اصولگرایان باقی بماند حتی اگر گلایههایی هم از رفقای سابقش داشته باشد. منزل ناطقنوری این روزها محل رفت و آمد شده است. او تا کنون مشاوره آن دسته از دوستان را که میگویند کاندیدا نشو را به سخن آن کسانی که برای آمدن تشویقش میکنند ترجیح داده است.
بازگشت به عارف؟
این اما همه ماجرا نیست. اصلاحطلبانی که با پاسخ منفی ناطقنوری مواجه شدهاند و پالسی از علی لاریجانی هم دریافت نکردهاند نسخه تازهشان را رونمایی کردهاند. آنها حالا از تمایلشان برای ریاست محمدرضا عارف سخن میگویند.پیشروتر از همه آنها عبدالله ناصری است که میگوید: «اگر آقای عارف وارد انتخابات مجلس شوند بیشک بیشترین آراء را برای ریاست مجلس دهم در اختیار خواهند گرفت؛ زیرا یکی از بهترین گزینههای اصلاحطلبان است.» و البته همسو با او داریوش قنبری،عضو شورای مرکزی حزب مردمسالاری هم گفته است: «اصلاحطلبان انتظار دارند آقای عارف سرلیست این طیف در انتخابات مجلس دهم باشد.» علیاکبر اولیاء، چهره نزدیک به محمدرضا عارف هم گفته است: «سرلیستی آقای عارف در انتخابات مجلس دهم غیرمنتظره و غیرمنطقی نیست، چراکه ایشان یکی از شخصیتهای شناخته شده و مورد توجه و پذیرش همه اصلاحطلبان و حتی بخشی از اصولگرایان معتدل نیز هستند. به یک معنا میتوان گفت درست در شرایطی که برخی اصلاحطلبان همچنان اصرار بر مدل ائتلافی داشته و به تشکیل مجلسی با ترکیب شبیهمجلس پنجم تاکید میکردند، امروز به صورت کاملا شفاف و صریح اعلام شد که محمدرضا عارف بهعنوان گزینه اصلی اصلاحطلبان برای ریاست مجلس دهم در نظر گرفته شده است.» محمدرضا عارف حالا جایگزین علیاکبر ناطقنوری شده است. این برای اردیبهشت ماه ۱۳۹۴ است. تا زمان برگزاری انتخابات زمان باقی مانده است. شاید علیاکبر ناطقنوری تصمیم دیگری بگیرد. تا اینجای کار نیامدنش به نفع محمدرضا عارف تمام شده است.
بیچاره عارف که کلاه سرش رفت و انصراف داد الان هم که کارگزاران به فکر ائتلاف با جناح راسته