روز یکشنبه هفته جاری لیست اولیه عضویت نمایندگان مجلس شورای اسلامی در کمیسیون‌های تخصصی خانه ملت مشخص شد و شعبات ۱۵ گانه مجلس شورای اسلامی گزارش اولیه خود درباره اعضای کمیسیون‌های تخصصی مجلس را تهیه و تدوین کردند.طبق این گزارش، نمایندگان براساس اولویت بندیشان به عضویت کمیسیون‌های تخصصی درآمده‌اند؛ البته کمیسیون‌هایی که اعضایشان بیش از ۲۳ نفر ظرفیت کمیسیون هستند، در جلسه آتی شعب اعضای مازاد به کمیسیون‌هایی با درخواست عضویت کمتر منتقل می‌شوند.
در آغازین روزهای مجلس شورای اسلامی بعد از تعیین تکلیف هیات رئیسه دائم نوبت به تعیین تکلیف کمیسیون ها رسیده است. در این میان نمایندگان بیشترین اقبال را به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی داشتند و ۳۸ تقاضا برای این کمیسیون ثبت شده است، پس از آن کمیسیون صنایع با ۳۲ تقاضا و کمیسیون برنامه و بودجه با ۳۱ درخواست پراقبال ترین کمیسیون های مجلس شورای اسلامی هستند. در دوره های گذشته مجلس شورای اسلامی بیشترین درخواست حضور برای کمیسیون های امنیت ملی و برنامه و بودجه ثبت شده است .
نکته قابل تامل این است که در دوره اخیر علاوه بر استقبال گسترده از این ۲ کمیسیون بی رغبتی نسبت به کمیسیون های فرهنگی، قضایی و شوراها بسیار عجیب و قابل تامل است.
در کمیسون فرهنگی مجلس که در همه ادوار یکی از کمیسیون های مهم و تاثیر گذار مجالس بوده است متاسفانه تنها پنج نماینده ثبت نام کرده اند که تامل برانگیز است. این در حالی است که با وجود اهمیت فرهنگ و نقش نمایندگان در برنامه ریزی های فرهنگی که مورد تاکید مقام معظم رهبری بوده و اینک کشور با چالش های مهمی در این حوزه مواجه است نمایندگان هیچ رغبتی به این کمیسیون نداشته و نشان می دهد گویا نمایندگان مجلس دهم بر خلاف برخی شعارها و جهت گیری ها نمی خواهند در این حوزه برنامه ریزی های کلانی داشته و خروجی این برنامه ریزی ها در ارائه طرح های موثر و مصوبه حیاتی در راستای رفع برخی چالش های فرهنگی جامعه مفید واقع شود.
این واقعیت به خوبی در هزاره جدید پذیرفته شده است که مقوله «فرهنگ» اهمیتی محوری در تمامی عرصه‌های زندگی بشر دارد. این موضوع در حالی در مجلس دهم و در بدو شکل گیری کمیسیون های مجلس با بی رغبتی نمایندگان مواجه شده است که تحت تأثیر تحولات سریع و گوناگون در ابعاد مختلف حیات انسان‌ها و ظهور گرایش‌های جدید در علوم اجتماعی مورد قبول واقع شده است که بدون رجوع به فرهنگ و موضوعات فرهنگی نمی‌توان برداشتی درست و دقیق از مسائل و موضوعات زندگی ارائه کرد. در جهان کنونی، محتوا و صورت زندگی در ابعاد مختلف؛ شکلی فرهنگی به خود گرفته است. کمتر موضوعی را می‌توان یافت که به نحوی به فرهنگ مرتبط نباشد. فرهنگ حتی در بطن و صورت موضوعات اقتصادی وارد شده و جایگاه محوری در آن پیدا کرده است.
انقلاب اسلامی با آرما‌ن‌ها و اهداف فرهنگی خود به تأسیس نظامی منجر شد که باید برای تحقق آنها دست به نهادسازی و سازماندی می‌زد. امر سازماندهی فرهنگ و امور مرتبط با آن پس از انقلاب اسلامی با تمام اهمیتی که داشت و با تمام تلاش‌هایی که صورت گرفت با فراز و نشیب‌های زیادی مواجه شد و در مجموع آن‌گونه که باید با هدف یا اهداف مشخصی دنبال نشد. سازمان‌ها و دستگاه‌های فرهنگی متعددی پس از انقلاب اسلامی تأسیس شد و اهداف متنوع و گسترده‌ای در سرلوحه برنامه‌های آنها قرار گرفت.
آنچه پس از سه دهه، بر اساس نتایج بدست‌آمده از مختصر بررسی‌های انجام‌شده در خصوص فعالیت‌های دستگاه‌ها و سازمان‌های فرهنگی، می‌توان گفت این است که بخشی از عملکردها و فعالیت‌های فرهنگی و سازماندهی‌های انجام شده در این عرصه، از الگوی مشخص و از پیش اندیشیده شده‌ای برخوردار نبوده است. لزوم و ضرورت بازنگری و بازسازماندهی برنامه‌ها و فعالیت‌های عرصه فرهنگ در سال‌های اخیر در نهایت در جامعه ایران به حرکتی منجر شد که عنوان «مهندسی فرهنگی» به خود گرفته است. اگرچه تعابیر مختلفی از این عبارت در جامعه ایران رایج است ولی در مجموع این عبارت به مفهوم «مدیریت فرهنگ» نزدیک است و لذا باید با تلاشی فراگیر و مدیریتی جهادی این عرصه مورد کنکاش قرار گیرد . اهمیت نقش نمایندگان در مهندسی فرهنگی و طرح های مهم و تاثیر گذار به جهت رفع پاره ایی از این موانع به قدری حیاتی جلوه می دهد که مجلس به عنوان عصاره ملت نباید خود را بی اهمیت نسبت به این امر مهم جلوه دهد کاری که متاسفانه در بدو شروع ثبت نام نمایندگان مجلس در کمیسیون ها شاهد بودیم و در خوان اول کمیسیون فرهنگی کم مشتری ترین میسیون بعد از کمیسیون قضایی مجلس دهم بود امید که با ویرایش برخی کمیسیون ها به دلیل ازدیاد افراد ثبت نامی این کمیسیون نیز با عضویت نمایندگان فرهنگی و خبره و آشنا به مقوله فرهنگی سر و سامانی بگیرد.

عباس دارایی/ سردبیر بلوطستان