شما اینجا هستید
دسته‌بندی نشده » تخریب میراث فرهنگی در قبرستان ابوالوفا

۱۸۸۲۵۴۵

از هر دریچه که به فرهنگ مردم در هر کجای دنیا ، بنگریم، یک پیام کاملاً شفاف را از دل تاریخ بر کتیبه زمانه حک شده می بینیم و آن این که « آینده از آن ملتی است که گذشته خود را می شناسد.»
«در اساسنامه میراث فرهنگی کشورآمده است:
«میراث فرهنگی، شامل آثار باقی مانده از گذشتگان است که نشانگر حرکت انسان در طول تاریخ می باشد و با شناسایی آن زمینه شناخت هویت و خط حرکت فرهنگی او میسر می گردد، انسان از همان زمانی که در ذهن خود توانست وقایعی را که در گذر زمان اتفاق افتاده به یاد بسپارد و آنها را به عنوان تجربه در زندگی روزمره خود به کار برد همان تجربه ها ارزش خاصی در نزد انسان پیدا کرد چرا که آنها با مشقت به دست آمده و از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته و حتی بعضی از این تجربه ها جان مایه یک نسل بوده است.»
امروز که مورخ ۱۷/۱۰/۹۴ است در فضای مجازی گشتی زدم تا از واکنش و حساسیت ، قلم به دستان و سایت داران و فرهنگ دوستان و میراث بانان استان و کشورم نسب به تخریب قبرستان بسیار قدیمی امامزاده سید ابوالوفا(ع) اطلاعاتی به دست آورم. با خرج کردن نیمی از عمرم متوجه شدم سایت هایی همچون هومیان ، کشکان ، میر ملاس،تبیان و جام آنلاین و…واکنش و حساسیت قابل تشکری را نشان داده اند. این گرامیان مطالب و تصاویر ارزشمندی درج کرده بودند، که به نکاتی از مطالبشان اشاره خواهد شد:
یکم:
« در روستای کوچک ابوالوفا قبرستان بزرگ و قدیمی وجود دارد که از سالیان دور تا کنون محل تدفین بزرگان لرستان بوده است. هر سنگ قبری که برای درگذشتگان قرار داده اند می بایست در شان آن مرحوم باشد بنابراین سعی شده تا سنگ های قبرها دارای با شکوهترین طرح ها و سنگ ها باشد. روی بیش از ۵۰۰ قبر قدیمی که بیشتر به صورت پلکانی ساخته شده اند، سنگ های آهکی سفید و کرم رنگی وجود دارد که طرح و نقش هایی از مراسم های سنتی، شکار، مویه زنان ، سوگواری ، رزم ، نیایش ، ازدواج و… روی سنگ ها کنده کاری شده است. بسیاری از سنگ های قدیمی این قبرستان که به نظر می رسد به دوره افشاریه یا زندیه بر می گردد دو متر طول دارند و مستطیل شکل هستند. اکنون یا بسیاری از این سنگها به جای جرز دیوار و نیمکت استفاده می شود و یا به دلیل ساخت و سازها داخل زمین دفن شده اند..»
دوم:
قبرستان ابوالوفا زمانی قبرستان عمومی دیگر مناطق و اقوام شهرستان مانند غضنفری ها ، گراوندها،کوشکی ها، کونانی ها و …بوده است.
سنگ قبرهای گورستان تاریخی ابوالوفا به سه شیوه پلکانی، خوابیده و خوابیده با میله ای به صورت عمودی افراشته، ایجاد شده است. یکی از مهمترین مواردی که از لحاظ مردم شناسی حائز اهمیت است وجود نقاشی هایی بر روی سنگ قبرهای افقی و عمودیست. بر اساس این نقاشی ها ، شناسایی سنگ قبر مردان و زنان حتی برای افراد عامی و آنهاییکه سواد خواندن ندارند نیز به راحتی میسر است.سنگ قبر مردان با اشکالی مانند کاسه، تسبیح و آفتابه و سنگ قبر زنان با اشکالی مانند شانه، قیچی و آیینه به خوبی قابل تشخیص است. اندازه سنگ قبرهای خوابیده از ۸۰ سانتی تا یک و نیم متر با ۴۰ تا ۵۰ سانتی متر عرض و سنگ قبرهای میله ای یا عمودی از یک متر تا دو متر ارتفاع با ۲۰ سانتی متر قطر می باشد.

ساخت و ساز روی قبرستان قدیمی روستای تاریخی ابوالوفا شهرستان کوهدشت بیش از یک هزار و ۴۰۰ سنگ قبر قدیمی پلکانی با نقوش منحصر به فرد را در زیر خروارها خاک دفن کرد تا در سکوت مسئولان این میراث تاریخی به راحتی از دست برود»
سوم:
آرش نورآقایی، محقق گردشگری در بازدید خود از قبرستان ابوالوفا گفت: « سنگ قبرهای این قبرستان برافراشته ، چهار وجهی و هرمی شکل هستند که روی آنها نوشته‌ها و نقوش زیبا و معناداری دیده می‌شود.بیشتر سنگ قبرهایی که در قبرستان معروف این روستا وجود دارد پلکانی (زیگوراتی) هستند که شاید با تحقیق بر روی این گونه از قبرها، پیشینه معماری مقبره کوروش برای کارشناسان آشکار شود
. نورآقایی با اعلام اینکه قبرها با چیدمان ویژه و سنگهای لاشه‌ای ساخته شده‌اند.نورآقایی با اشاره به شباهت ساخت قبرهای ابوالوفا و آرامگاه کوروش گفت: روستای ابوالوفا روزگاری جزو امپراطوری ایلامی‌ها محسوب می‌شده و کوروش نیز در سرزمین «انشان» که متعلق به ایلامیان بود به دنیا آمد.
این محقق میراث فرهنگی بیان کرد: در حال حاضر برخی از قطعه‌های شکسته شده‌ و نقش دار سنگ قبرها در میان نخاله‌های ساختمانی روستا پیدا می شود. برخی هم در میان فضولات چهارپایان به حال خود رها شده‌اند. اما سنگهای برافراشته گاهی در کنار در ورودی خانه ها جای دارند و یا از آنها به عنوان نیمکت استفاده می شود!»
چهارم:
«به گفته برخی از محققان و مطلعین محلی سنگ قبرهایی که امروزه در گورستان روستای ابوالوفا دیده می شود بازمانده تعداد زیادی از سنگ قبرهای با ارزش مربوط به قرن پانزدهم تا قرن اخیر است که از لحاظ خطوط و نقوش طرحها از شاهکارهای هنری به حساب می آید.
«امیر منصوری، کارشناس ارشد باستان شناسی در استان لرستان با اعلام اینکه برخی شنیده ها حاکی از آن است که قدمت قبرهای قبرستان ابوالوفا به دوره زندیه یا افشاریه برمی گردد تصریح کرد: حدود هفت یا هشت سال پیش مقبره جدیدی برای زائران آرامگاه ابوالوفا ساخته شد و در کنار آن نیز مرکز اقامتی در حال ساخت است. مسئولان اداره اوقاف با این کار بخش اعظمی از قبرستان و سنگهای قدیمی آن را از بین بردند. او گفت سنگهای قدیمی با نقوش بسیار زیبایی وجود داشت که اکنون یا ناپدید شده اند و یا در اثر ساخت و سازهای اداره اوقاف در زیر زمین مدفون هستند.
این کارشناس باستان شناسی افزود: سازمان میراث فرهنگی تا به حال هیچ توجهی به زیبایی سنگهای قبرستان ابوالوفا نکرده است. در حالی که می توان گفت این قبرستان به همراه قبرستانهای مهم دیگر استان لرستان که دارای سنگ قبرهای بسیار زیاد و زیبایی هستند می توانند در فهرست آثار میراث فرهنگی به ثبت برسند.»
پنجم:
« نصیری دهیار روستای ابوالوفا در این رابطه در شهرستان کوهدشت می گوید: قبرستان این امامزاده از قدمت ۳۰۰ الی ۴۰۰ ساله برخوردار است اما به علت سهل انگاری میراث فرهنگی از حدود دو هزار قبر موجود در گذشته ۶۰۰ قبر بیشتر باقی نمانده است.با این حساب بیش از یک هزار و ۴۰۰ سنگ قبر در زیر زائر سرا و محوطه امامزاده مدفون شده و از بین رفته اند.
سید میرزا وفایی فرمانده پایگاه شهید نامجوی روستای ابوالوفا و عضو انجمن میراث فرهنگی از این قبرستان به عنوان یکی از میراثهای کهن شهرستان کوهدشت نام می برد و می گوید: سنگهای عمودی به کار رفته در این گورستان در نوع خود در کشور بی نظیر هستند.متاسفانه با ندانم کاری اداره اوقاف شهرستان کوهدشت این میراث ارزشمند در حال تخریب و نابودیست.»
گفتنی است
آخرین نکته :واقعا آن قبرستون زیبا ترین بود/تاریخی بود/تنوع و نوع تاریخ هایش به صراحت از ممتاز بودن قبرستان ابوالوفا می گفت.فقط آن قبرستان تخریب نشد قبل از آن قبرستانی دیگر با قدمتی چندبرابر در پایین دست روستا به دستان بی رحم تخریب سپرده شد برخی از آن تاریخ ها به چهارصد سال قبل مربوط بود.اما من مانده ام که وقتی میراث فرهنگی هر کشور، در واقع، آیینه جان، اندیشه و معنویت آن منطقه است ، چرا گاهی مسولین مربوطه این همه بی توجهی می کنند؟!
وقتی میراث تمدن هر دیار، درحکم دریچه هایی است، که به سوی روحیات و خلق خوی و آداب و رسوم ساکنین آن دیار باز می شود، چرا با این که این همه از تخریب یک قبرستان قدیمی آه وناله شده است ولی هیچ حرکتی از مسولین مربوطه نشده است؟ آیا اکنون هم نمی توانند به فکر موزه ای برای آثاری که باقی مانده اند باشند؟البته استادم آیت الله العظمی مکارم شیرازی فرمودند شخصی سیگار می کشید عالمی یک کیسه روایت برای او فرستاد و گفت این همه حدیث می گویند سیگار را ترک کن .
آن سیگاری نوشت من هم این روایات را دیده ام اما حرام بودن سیگار را از آنها برداشت نکردم.اتفاقا کیسه جای روایات جنابعالی را جای تنباکو کردم!
عالم نصیحت کننده مرد و به خواب بنده خدایی آمد که به فلانی بگو سیگار نکش! چون پیام و نصیحت آن مرحوم را به شخص معتاد به سیگار رساندند در جواب گفت به او بفرمایید وقتی که زنده بودی حرفت را گوش نکردم اکنون که مرده ای انتظار داری نصیحتت را گوش کنم؟!
حال ای قبرستان تاریخی ابوالوفا برخی از مسولین ما با آمدن سیل و آتش گرفتن درختان زنده و … بیدار نشدند یا دیر بیدار شدند لطفا هرگز منتظر اقدامی مناسب نباش که ای بسا فریاد قبرستانی تو هرگز به جایی نرسد.

  1. احمدی

    مسووووولین !!!!

  2. u-u

    اینم نتیجه مدیریت سیاسی بهداشتی بر عرصه باستانشناسی!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید

کامل کردن گزینه های ستاره دار (*) الزامی است -
آدرس پست الکترونیکی شما محفوظ بوده و نمایش داده نخواهد شد -

برای ارسال دیدگاه شما باید وارد سایت شوید.

بلوطستان | نشریه خبری _ تحلیلی بلوطستان