دوست خوب و فرهیخته ام جناب آقای مظفر امیدی که از فرهنگیان اندیشمند و اصلاح طلبان اصالتآ کوهدشتی ساکن خرم آباد است به خوبی مساله ای را در نامه خود به استاندار محترم لرستان بیان کرده که این روزها به عنوان یک آسیب جدی فضای سیاسی جامعه لرستان را تهدید می کند و آن فساد سیاسی است.
آقای امیدی احتمالا با توجه به اینکه در زمره نخبگان این استان هستند اشراف داشته و واقف هستند فساد عامل نابسامانی نیست ، بلکه معلول آن است . فساد محصول نبود توازن بین فرایندهای کسب قدرت سیاسی و حقوق شهروندان در کنترل استفاده از قدرت است .
آنچه که امروز نخبگان سیاسی لرستان را به برخی از رفتارهای دولتمردان در این استان بدبین ساخته همین نکته کلیدی است که توزان بین کسب قدرت سیاسی که هدف اصلی فعالیت احزاب است با حقوق شهروندی وجود ندارد و در بهترین حالت این فرآیند ناقص است.
اقای امیدی عزیز میزان مشارکت مردم در نظام تصمیم گیری و نظارت و کنترل بر رفتار منتخبانی که در مناصب قدرت قرار گرفته اند و میزان پاسخگویی آنها درباره تصمیماتی که اتخاذ میکنند و اقداماتی که انجام میدهند در میزان فساد در یک جامعه موثر است .
در طراحی نظام های سیاسی نمی توان چنین فرض کرد که سیاستمداران ، قانون گذاران و مدیران فقط آرزوی خدمت به جامعه را دارند ، بلکه باید نظام های سیاسی اهرم های نظارت و کنترل بر چگونگی استفاده صاحب منصبان از قدرت را برای حفظ منافع مردم پیش بینی نمایند .
فساد سیاسی، اداری و اقتصادی از درجه مشروعیت و اثربخشی دولت ها می کاهد تا آن اندازه که می تواند دولت ها و نظام های سیاسی را با بحران مشروعیت و مقبولیت مواجه سازد.هم اینک در لرستان شکافی بین نیروهای سیاسی ایجاد شده و گرچه این شکاف شاید یک بحث تاریخی است اما رفتار برخی مدیران تصمیم گیر لرستان در این خصوص نیز تاثیر گذار بوده و امروز رفته رفته دارد تبعات این بی اعتمادی مشروعیت دولت در حوزه سیاسی لرستان را زیر سوال می برد.
صاحب نظران سیاسی تشکیلات و ساختار اداری غیرپویا، حجیم و نامتناسب با اهداف و وظایف، پیچیدگی قوانین و مقررات و تعداد بخش نامه ها و دستورالعمل های اداری، مدیران غیر موثر، فقدان نظام شایسته سالاری، وجود تبعیضات در استخدام، انتصاب و ارتقای افراد، نارسایی در نظارت ها و انتصاب های غیر اصولی و ضعف نظام نظارت و ارزشیابی، ترجیح اهداف شخصی و محفلی به اهداف سازمانی و ناآگاهی ارباب رجوع به فرآیندهای اداری و حقوق خود از عوامل اداری تسهیل کننده فساد اداری و سیاسی می دانند و شاید اینکه جنابعالی از منظر نظام اداری به علت العلل فساد سیاسی و تهدیدات آن اشاراتی داشته اید ناشی از همین دیدگاه بوده است.
سوءاستفاده از قدرت سیاسی در جهت اهداف شخصی و نامشروع را فساد سیاسی می گویند. فساد سیاسی به معنای راه یافتن فساد در سیاست و قدرت است و اصولا فساد سیاسی و قدرت همزاد یکدیگرند، به عبارت دیگر فساد سیاسی زاییده قدرت سیاسی یا نزاع برای کسب قدرت است.
ژان ژاک روسو بر این باور است که فساد سیاسی نتیجه حتمی کشمکش و تلاش بر سر کسب قدرت است. راه یافتن فساد در سه حوزه (قلمرو) معادل فساد سیاسی است: نظام اداری و دستگاه بوروکراسی، رجال سیاسی، گروه ها و احزاب سیاسی.
۱٫ نظام اداری حوزه اجرای سیاست های دولت و جایگاهی است که قدرت سیاسی از آنجا به طور ملموس در جامعه جاری می شود. به عبارت دیگر، نظام اداری رابط بین مردم، توده ها و جامعه مدنی با دولت است. برای شناختن نظام اداری سالم یا فاسد باید ابتدا نظام اداری سالم را شناخت. دستگاه بوروکراسی سالم دستگاهی است که کارکنان آن وظایف خود را در قبال شهروندان به نحو شایسته و در ازای حقوقی معین انجام می دهند. هر جریانی که در این روند خلل ایجاد کند فساد به شمار می آید. وجود فساد اداری در یک جامعه نشانگر درونی نشدن فرهنگ سیاسی اصیل در آن جامعه است؛ چرا که فرهنگ سیاسی توزیع خاصی از ایستارها، ارزش ها، احساسات، اطلاعات و مهارت های سیاسی است که بر رفتار شهروندان و رهبران در سراسر نظام سیاسی تاثیر می گذارد. بنابراین فساد اداری می تواند سبب بی ثباتی نظام سیاسی می شود.
۲. از دو طریق می توان فساد را در وجود رجال سیاسی ردیابی کرد؛ اول اینکه رجال سیاسی از مقام و موقعیتی که در اختیار دارند سوءاستفاده نموده و فراجایگاهی عمل کنند و دوم آنکه مقام و موقعیت خود را محلی برای کسب ثروت اندوزی خویش و اطرافیانشان قرار دهند.
۳٫ گروه های سیاسی در واقع بخش جمعی جامعه بوده و قسمتی از قدرت اجتماعی را نمایندگی و هدایت می کنند. راه یافتن فساد در گروه ها و احزاب سیاسی زمانی است که آنها خارج از چارچوب قانون عمل کرده و بیشتر از سهم خود طلب کنند و در تامین منابع مالی درگیر فساد اقتصادی شوند.
اقای امیدی عزیز استاندار لرستان به تنهایی نمی تواند مانع از فساد سیاسی مورد نظر جنابعالی شود زیرا فساد سیاسی محصول فرایندی چند وجهی است که یه طرفش دولت و بکار گیری مدیران ضعیف است و طرف دیگر شرایط و بستری در جامعه است که این مدیران به راحتی در آن رشد پیدا می کنند.برپایه فقدان تعریف دقیق، علمی، کارشناسانه و به دور از حب و بغض‌های سیاسی از فساد سیاسی در لرستان و مشخص نبودن منشا آن است که روش‌های مبارزه با آن نیز متفاوت و دل‌بخواه می‌شود و از این منظر مردم و سیاسیون و منتقدین دولت و سیستم ناکارا در لرستان را علت دانسته و دولت نیز ضعیف بودن احزاب و تشکلات و فضای بیرون دولت را علت توسعه نیافتگی قلمداد می کند.
واقعیت این است که مبارزه سیاسی برای کسب قدرت در جامعه لرستان فاقد شفافیت، کارآمدی و عقلانیت سیاسی است. این وضعیت موجب شده است که احزاب و گروه‌های درگیر در مبارزه برای کسب قدرت در وضعیتی تاسف‌برانگیز قرار گرفته و به جای ارائه برنامه‌های مفید، مدون و از پیش اندیشیده شده برای جلب آرای شهروندان و حضور در قدرت در قالب مدیریت ها و انتخابات ها عموما بر نقاط ضعف حریف متمرکز شوند که فضایی تخریبی ایجاد می کند و خود یکی از عوامل تقویت فساد سیاسی است.

عباس دارایی/ سردبیر پایگاه بلوطستان