به نام خداوند جان و خرد
چهار نکته در مورد مباهله
نکته اول:
مباهله در اصل از ماده «بهل» به معنى رها کردن است، به همین جهت هنگامى که حیوان را به حال خود واگذارند و پستان آن را براى جلوگیرى از نوشیدن نوازدش در کیسه قرار ندهند به آن حیوان «باهل» مى گویند، و «ابتهال» در دعا به معنى تضرع و واگذارى کار به خداوند است.
گاه واژه مباهله را به معنى «هلاکت و لعن و دورى از خداوند» معنى کرده اند که آن نیز به خاطر رها کردن و واگذارى نمودن بنده به حال خویش و خروج از سایه لطف خداوند است.
از نظر مفهوم متداول ، مباهله به معنى نفرین کردن دو نفر به یکدیگر است، به این ترتیب که وقتى استدلال هاى منطقى سود نداشت، افرادى که با هم درباره یک مسأله مهم دینى گفتگو دارند در یک جا جمع مى شوند و به درگاه خدا تضرع مى کنند و از او مى خواهند که دروغگو را رسوا سازد و مجازات کند.
نکته دوم:
آیه ۶۱، سوره آل عمران را آیه مباهله گویند این آیه به ضمیمه آیاتى که قبل و بعد از آن نازل شده در مورد ماجرا و گفتگوهایى که میان پیامبر اکرم و مسیحیان نجران بوده، نازل شده است که آنها با یک هیئت شصت نفرى به اتفاق چند نفر از روسا و بزرگان خود به عنوان نمایندگى براى گفتگو با پیامبر اسلام وارد مدینه شدند، از جمله مسائلى که در این گفتگو مطرح شد این بود که آنها از پیامبر پرسیدند ما را به چه چیزى دعوت مى کنى؟
پیامبر فرمودند: «به سوى خداوند یگانه و این که از طرف او رسالت هدایت خلق را دارم و مسیح بنده اى از بندگان اوست، و حالات بشرى داشت و مانند دیگران غذا مى خورد…» آنها این سخن را نپذیرفتند و به تولد عیسى بدون پدر اشاره کردند و آن را دلیل بر الوهیت او خواندند. اما پیامبر با استناد به آیاتى فرمودند ولادت مسیح بدون پدر هرگز دلیل بر الوهیت او نیست.
در روایات اسلامى که مفسران و محدثان نقل کرده اند آمده است هنگامى که آیه فوق نازل شد، پیامبر به مسیحیان نجران پیشنهاد مباهله داد، بزرگان مسیحى از پیامبر یک روز مهلت خواستند، تا دراین باره با یکدیگر مشورت کنند. اسقف اعظم به آنها گفت: نگاه کنید اگر فردا محمد با فرزند و خانواده اش براى مباهله آمد از مباهله با او بپرهیزید، و اگر اصحاب و یارانش را همراه آورد و هیاهو و سر و صدا به راه انداخت با او مباهله کنید که ادعاى او بى پایه و اساس است.
فرداى آن روز، پیامبر در حالى آمد که دست على علیه السلام را گرفته بود و حسن و حسین پیش روى او حرکت مى کردند، و فاطمه (س) پشت سر او، مسیحیان و در پیشاپیش آنان، اسقف اعظم آنان بیرون آمدند هنگامى که پیامبر را با همراهان مشاهده کردند، اسقف آنان پرسید: اینان کیانند؟ گفتند: این یکى پسر عمو و داماد اوست، و این دو دخترزاده هاى او هستند، و این بانو، دختر اوست که از همه نزدش گرامى تر است. اسقف نگاهى کرد و گفت: من مردى را مى بینم که مصمم و باجرأت در مباهله است، و مى ترسم او راستگو باشد، و اگر راستگو باشد بلاى عظیمى بر ما وارد خواهد شد، سپس گفت: اى ابوالقاسم ما با تو مباهله نخواهیم کرد، بیا با هم صلح کنیم، و پس از آن، آنان حاضر شدند به شرایط ذمه تن در دهند.
نکته سوم:
از جمله معجزه‏هاى همیشگى مباهله است. و مباهله اختصاص به نبى اکرم (ص) ندارد، بلکه معجزه همیشگى براى اثبات حقانیت اسلام است. و انسان‏هاى کامل و صاحب نفس طیّبه و اهل ورع و یقین نیز در عصر حاضر مى‏توانند براى اثبات حقانیت اسلام و بحق بودن عقاید دین با دشمنان دین مباهله کنند.علامه طباطبایى مى‏گوید: مباهله براى همیشه براى مسلمانان معجزه است و با آن بر صحت عقاید خودشان احتجاج مى‏کنند و هر کس در مورد محتوا کلام الهى (قرآن) و رسالت پیامبر (ص) بخواهد مباهله کند ما استعداد بر مباهله را داریم.
نکته چهارم:
یست و چهارم ذی الحجه روز مباهله می باشد روز عظیمی است . این حادثه بزرگ برای خیلی از شیعیان ناشتاخته مانده است
از طرف مخالفین تشیع، به علت جایگاه ولایی که امام علی (ع) در جریان مباهله داشته اند در راستای کم رنگ کردن ان مباهله عظیم حرکت می کنند