توافق هسته ای ایران وکشورهای ۱+۵دروین مصادف باتیرماه ۹۴بعنوان یک روزتاریخی،درروابط بین الملل محسوب می شود.همانطورکه همگان استحضارداریدتلاش دولت دکترروحانی وتیم مذاکره کننده،خاتمه دادن به یک بحران بین المللی بوده که جمهوری اسلامی ایران حداقل دوازده سال درمظان اتهام بود،دوازده سال درگیربزرگترین تحریم های یک جانبه وچندجانبه،دوازده سال تنش در بالاترین سطوح جهانی،دوازده سال بی اعتمادی وعدم پایبندی،نزدیک به دوسال تلاش برای حل بحران ورفع اتهامات،تنش زدایی،اعتبارسازی ،راستی آزمایی، بی اثرکردن ادبیات نامتعارف بین المللی همچون( کاغذپاره دانستن قطعنامه های فصل هفتمی منشورملل متحد،به کاربردن عبارات ناپسندی چون آنقدرقطعنامه صادرکنیدتاقطعنامه دانتان پاره شود).ازاین رو کارتیم مذاکره کننده هسته ای،باتوجه به رهنمودهای رهبرفرزانه انقلاب،عالمانه ومدبرانه بود.که می توان تاسالهای متمادی برای دولت مردان وبه طورخاص برای دیپلماتهای کشورهای مختلف،دانشجویان وحتی اساتیدی که به نوعی بامسائل مربوط به دیپلماسی،که بطورخاص باروابط وحقوق بین الملل سروکاردارند ،آموزنده،مفیدواثرگذارباشد.علاوه
بر بی بدیل بودن مذاکرات هسته ای که تقریباهمگان برآن آگاهی دارند.نتیجه این مذاکرات، رسیدن به توافقنامه وین(برجام)ومتعاقب آن قطعنامه ۲۲۳۱شورای امنیت بود که ازجهات مختلف بی نظیراست.ازجمله لغو شش قطعنامه تحریمی زیرفصل هفتم شورای امنیت،لغوکلیه تحریمهای اقتصادی ومالی اتحادیه اروپا،از دستاوردهای بزرگی درحوزه سیاست خارجی محسوب می گردد.
درخصوص تاثیربرجام براقتصادایران می توان به چندین مورداشاره کرد،درادامه به توضیح دوموردازآنهامی پردازیم ۱:نفت ومحصولات آن ۲:توریسم وصنعت گردشگری

۱-تاثیرفروش نفت بعدازبرجام براقتصاد

قبل ازبرجام درمنطقه بجزتاثیربیانات رهبرانقلاب،دولت وقت عملکردسیاسی وتاثیرگذارخودرا ازدست داده بودوترکیه تبدیل به میانجیگرمنطقه وکشوری تاثیرگذاردرمعادلات سیاسی گردیده بود.بخاطراجماع دربی اعتمادی بین المللی نسبت به کشورمان وتحریم های پی درپی شورای امنیت واتحادیه اروپا،برخی کشورهای منطقه ازجمله عربستان ورژیم غاصب اسرائیل،بیشترین سودراازفضای بین المللی بوجود آمده می بردندکه دلیل آن به نوعی برخی از اقدامات دولت قبلی بود.امابعدازبرجام که مصادف باجنگ ظالمانه رژیم سعودی دریمن واقدامات تروریستهادرعراق وسوریه بود.جمهوری اسلامی ایران نه تنهاتوانست به محور مقاومت بخصوص در عراق وسوریه درزمینه دیپلماسی( بامحوریت دکترظریف) وهم درحوزه میدانی ومستشاری( با محوریت سردار سلیمانی) وشهدای مدافع حرم کمک کند.بلکه توانست حقوق حقه خودرادرافزایش تولید وکاهش سهمیه عربستان به اجرا بگذارد،بعدازبرجام فروش نفت به۲٫۵میلیون بشکه ودرزمینه محصولات پتروشیمی افزایشی۳۰ درصدی داشتیم.درواقع بایدگفت بازارنفتی ایران دوباره احیاءشد.بنابراین افزایش تولیدوافزایش قیمت توانست تاثیربسزایی براقتصادکشورماکه وابسته به نفت وفروش محصولات آن است،داشته باشد.
۲- تاثیرتوریسم وصنعت گردشگری
ایران به عنوان یکی ازریشه دارترین تمدن هاهمیشه موردتوجه جهانگردان وگردشگران بوده،که این امردردولت قبلی طبق آماررسمی به پایین ترین حدخودرسید، دلیلش رامی توان رفتارهای اشتباهی که دولت وقت وهمچنین برخی کشورها،که تلاش می کردندایرانیان رابه عنوان تروریسم ودولت حامی تروریسم به جهانیان معرفی کنند دانست. بخصوص به گردشگرانی که قصدسفربه ایران راداشتن،ولی بعداز برجام واقدامات موثردولت تدبیروامیددرتوسعه ی زیرساختهای جذب توریست وباتعاملی که باجهانیان در مسئله هسته ای داشت،کشورمان دوباره به یکی ازکشورهای مقصدتوریستهاوجهانگردان تبدیل شدکه مصداق این امر(گزارش بولمبرگ درباره ایران است)که کشورمان رایکی ازبیست مقصدگردشگری در جهان نامیدوجهانگردان رابرای سفربه ایران ترغیب نمود. به گردشگری اکنون بعنوان یک امراقتصادی نگریسته می شودکه علاوه بردرآمد ارزی،می تواندنقش موثری دررشدملی هرکشوری داشته باشد.زیراکه این صنعت باایجادیک سلسله فعالیتهای جدیددرجامعه موجب فعال شدن سایربخشهای اقتصادی خواهدشدچراکه بخشهای حمل ونقل،موادغذایی،سوخت وانرژی،صنایع دستی وبخشهای ساختمانی به تبع فعالیتهای جهانگردی وگردشگری رونق خواهدیافت.براساس استاندارهای بین المللی هرتوریست می تواندمبالغ قابل توجهی ارز واردکشور کندبنابراین ارزش فوق العاده صنعت توریسم باکمترین هزینه ممکن وظرفیت بالای اشتغالزایی آن مشخص است.که می تواندتاثیرمستقیم بر درآمد واشتغالزایی درصنوف مختلف داشته باشد. امروزه متاسفانه کشورماباخیل عظیمی ازبیکاران روبه روهست، توجه هرچه بیشتربه صنعت توریسم می تواندتاحدودی مشکل بیکاری را مرتفع سازد.

واماآقای روحانی ماهمه می دانیم که؛شمادولت راباخزانه خالی تحویل گرفتید،نفت دردولت قبل بشکه ای حدودا ۱۵۰دلاربوددرحالی که دردولت شمازیر۵۰دلارشد،این همه جوانان بیکاربخصوص(دهه شصتی ها)بایددردولت قبل باحجم نقدینگی بالای سرازیر شده به کشور از فروش نفت بکارگرفته می شدندکه معضل امروز کشورنباشند.
پس،ازشماسپاسگزاریم بابت ۱-تورم افسارگسیخته ی بالای ۴۰درصدرابه زیر ۱۰درصدکاهش دادی۲- ملاک،جذب واستخدام راآزمون وصلاحیت افراد قراردادی۳-رشداقتصادی منفی را درحدودسه سال ونیم به نزدیک هشت درصدرساندی۴-مشکل حاملهای انرژی راباتدبیرودرایت ساماندهی وقاچاق سوخت راکاهش دادید۵-یارانه نقدی افرادتحت پوشش کمیته امدادوبهزیستی رابه سه برابرافزایش دادید۶-نعمت گازرا نه تنهابه زاهدان بلکه به دورافتاده ترین روستاهارساندید۷-گسترش پوشش شبکه اینترنتی درسراسرکشور (شهرهای کوچک،روستاها)۸-نوسازی و ساماندهی ناوگان فرسوده هوایی ۹-اجرای طرح بیمه سلامت همگانی
ولی آقای روحانی درچهارسال آینده ازشماانتظارداریم؛ تلاش کنیدبرای ایجاداشتغال،(بخصوص فارغ التحصیلان بیکار)، توجه ویژه به قشرحاشیه نشین، فقیرومحروم کشور،رونق دوباره کسب وکار، گردش کار اصناف(تولید هایl کوچک،بزرگ،بازاریان، کسبه)جلوگیری ازورودکالای قاچاق به کشور، اهمیت ویژه به تولیدات داخلی،ادامه سیاست خارجی مبتنی بر تنش زدایی،اجرای کامل راه حل اساسی مبارزه باآلودگی های مختلف(مشکل ریزگردهای استان های خوزستان،لرستان،ایلام،کرمانشاه،….،وآلودگی هوای کلان شهرها…)درپایان ازشماوهمه دست اندرکاران نظام مقدس جمهوری اسلامی ممنونیم؛بخاطرنعمت امنیتی که درکشورما حاکم است.

اردشیرنعمت پور /بلوطستان

دانشجودوره دکتری حقوق بین الملل عمومی-تهران