شورای نگهبان شامگاه یک اردی بهشت اسامی  واجدین  شرایط برای حضور در انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری را به وزارت کشور ارسال کرد . برخی گمانه زنی ها و پیش بینی ها در حالی در روزها و ساعات منتهی به پایان بررسی صلاحیت ها در سطح رسانه ها به خصوص فضاهای مجازی منتشر شده بود که در این زمینه اخبار متفاوتی به گوش می رسید. برخی رسانه ها از تایید صلاحیت پنج نفر ،برخی هشت نفر و برخی نیز از احراز صلاحیت ده داوطلب ثبت نامی انتخابات ریاست جمهوری خبر داده بودند اما با وجود همه اخبار و تحلیل هایی که در این زمینه مطرح شده بود شورای نگهبان نهایتآ در شامگاه پنجشنبه سی و یکم فروردین و پس از اتمام مهلت قانونی پنج روزه اسامی واجدین شرایط برای حضور در این انتخابات را به وزارت کشور ارسال کرد.

به فاصله ساعاتی  ستاد انتخابات کشور  اسامی افراد تایید صلاحیت شده از سوی این شورا را برای انتخابات ریاست جمهوری اعلام کرد . حسن روحانی ،سید ابراهیم رئیسی ،اسحاق جهانگیری ، محمد باقر قالی باف ،مصطفی میرسلیم و سید مصطفی هاشمی طبا شش چهره ایی هستند که بر اساس نظر شورای نگهبان در بررسی صلاحیت ها و همچنین اعلام رسمی ستاد انتخابات کشور باید از بین آنها هشتمین رئیس جمهور ایران در دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری انتخاب شود.

پیش از این ابوالحسن بنی صدر ،شهید محمد علی رجایی ،آیت اله سید علی خامنه ای ،آیت اله اکبر هاشمی رفسنجانی ،حجت الاسلام و المسلمین سید محمد خاتمی ،محمود احمدی نژاد و حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی هفت چهره ایی بوده اند که بعنوان روسای جمهور اسلامی ایران در یازده دوره اخیر انتخاب شده و با برگزاری انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری نیز قرار است هشتمین رئیس جمهور ایران انتخاب شود.در یک سنت تاریخی در انتخابات های ریاست جمهوری که به عنوان یک قانون نانوشته در ایران مطرح است همه روسای جمهوری که برای دومین بار متوالی داوطلب حضور در انتخابات ریاست جمهوری شده اند و از این منظر شاید تکرار روحانی قابل پیش بینی باشد اما واقعیت این است که اصولگرایان برای یک دوره ایی کردن روحانی خیز بلندی برداشته و خیلی امیدوارند به مانند سارکوزی رئیس جمهور سابق فرامسه ،حسن روحانی اعتدال گرا نیز یک دوره ای شود .

مرحله اول فرآیند انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم ۲۲فروردین ماه یا ثبت نام داوطلبان انتخابات دوازدهم آغاز شده و در این مرحله بیش از سی چهره شاخص برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کردند. در مرحله ثبت نام سه چهره شاخص اصولگرا برای ثبت نام در انتخابات و رقابت با روحانی وارد وزارت کشور شدند ،محمود احمدی نژاد ،سید ابراهیم رئیسی و محمد باقر قالی باف

علاوه بر این افراد چهره هایی دیگری نیز از جناح اصلاح طلب و اصولگرا برای حضور در انتخابات ثبت نام کردند که در میان این چهره ها می توان به محمد هاشمی ،مصطفی کواکبیان ،آیت اله بطحایی ،آیت اله غرویان ،دکتر محسن رهامی و عبدالحسین مقتدایی از جریان اصلاح طلب و میانه و همچنین بقایی و زریبافان دو معاون احمدی نژاد ،حمیدرضا حاجی بابایی ،خلیلیان ،مهدی زاهدی سه وزیر دولت احمدی نژاد ،مهدی کلهر مشاور فرهنگی احمدی نژاد ،علیرضا زاکانی نماینده سابق مجلس و سید محمد غرضی نامزد انتخابات گذشته و مصطفی هاشمی طبا و حسن بیادی عضو سابق شورای شهر تهران و..اشاره کرد.

بعنوان یک فعال رسانه ایی و تنها خبرنگار لرستانی حاضر در وزارت کشور برای مخابره اخبار مربوط به ثبت نام داوطلبین انتخابات ریاست جمهوری حضور داشته و از نزدیک سخنان و مواضع و برنامه های مطرح شده از سوی داوطلبان ثبت نامی را در نشست های خبری به طور کامل رصد کرده ام ،در بین افرادی که برای ثبت نام به ستاد انتخابات مستقر در وزارت کشور آمده بودند ،محمود احمدی نژاد رئیس جمهور سابق ایران یکی از چهره هایی بود که حضورش در وزارت کشور با واکنش های بسیار والبته پرشور تر از سایرین بود.

او در روز اول ثبت نام و تا پایان روز پنجم در صدر خبرهای رسانه های داخلی و خارجی قرار داشت و حضورش از این منظر که با نظر مقام معظم رهبری از حضور در رقابت های انتخاباتی نهی شده بود و پیش از این نیز اخباری مبنی بر نامزدی اش به گوش نمی رسید برای رسانه ها و البته مردمی که اخبار را دنبال می کردند بهت آور بود.

او در حالی به صورت رسمی و بدون اطلاع قبلی داوطلب انتخابات ریاست جمهوری شد که پیش از این  در نشست خبری و همچنین نامه ای رسمی  خطاب به مقام معظم رهبری انصرافش را از کاندیداتوری  در انتخابات اعلام کرده بود و هیچ کدام از رسانه ها و خبرنگارانی که بر ای ثبت  و مخابره خبر ورود احمدی نژاد و دو یارش مشایی و بقایی به محوطه وزارت کشور آمده بودند نیز تا لحظه ایی که محمود احمدی نژاد دست خود را در جیب کتش کرده و شناسنامه اش بیرون آورده  و نهایتا با نشان دادن انگشت جوهری اش به نشانه ثبت نام نهایی رسانه ها را در بهت فرو برد،  از این اقدام غیر منتظره “محمود” مطلع نبوده و برای همه ثبت نام احمدی نژاد غیر قابل باور بود.

خبر ثبت نام احمدی نژاد به خبر اول رسانه های داخلی و خارجی تبدیل شده و هر کس از منظر خود این اقدام غیر منتظره رئیس جمهور سابق را تحلیل و تفسیر می کرد.او اینک باعدم تمکین به نظر مقام معظم رهبری و همچنین اقدامی غیر منتظره در پی فشار به شورای نگهبان و فرستادن توپ در بازی حریف بود اما در مقابل  اردوگاه اصولگرایان حبرت زده از این اقدام در پی فرصتی برای کنترل بازی بودند.

روزهای ثبت نام به سرعت سپری شده و همه منتظر واکنش اصولگرایان به “شورش محمود احمدی نژاد”بودند تا اینکه جمعه موعود فرا رسید و در حالی که همه خبرنگاران منتظر ورود رئیس جمهور بودند ، زاکانی از راه رسید و  بعنوان دومین چهره شاخص اصولگرا در روز چهارم ثبت نام کرد. زاکانی پس از پایان ثبت نام نهایی در نشست خبری حاضر شده بود تا به سوالات خبرنگاران پاسخ دهد که هیاهوی ورود حسن روحانی سالن محل نشست خبری را خلوت کرده و همه خبرنگاران فلش های دوربین خود را به سمت پلکان منتهی به ستاد انتخابات گرفتند تا لحظه ورود “مرد اعتدال “را ثبت کنند ،روحانی برخلاف انتظار بدون همراه وارد وزارت کشور شد و با لبخندی بر لب ثبت نام کرد ،او حضور دوباره خویش را برای ایران و اسلام عنوان کرد و با لبخندی بر لب و تکان دادن دست هایش به علامت پیروزی نشست خبری را بدون پاسخگویی به سوالات خبرنگاران ترک کرد. در حالی کواکبیان ،کلهر ،غرویان و اعظم طالقانی نیز در هیاهوی ثبت نام چهره ها به وزارت کشور آمده و ثبت نام کردند. که ساعت ۱۷و ۲۰دقیقه روز جمعه سید ابراهیم رئیسی بعنوان سومین چهره شاخص اصولگرا پس از احمدی نژاد و زاکانی وارد ساختمان وزارت کشور شد. رئیسی را سه یار دیروز احمدی نژاد یعنی فرهاد رهبر رئیس سازمان مدیریت دولت احمدی نژاد ،مسعود میرکاظمی وزیر نفت دولت سابق و نادر طالب زاده از مستند سازان حامی او همراهی می کردند .رئیسی  آرام و بدون حاشیه در نشست خبری حاضر شد و به سوالات خبرنگاران پاسخ داد و به نظر می رسید نمی خواهد از خود چهره ایی تهاجمی ارائه دهد . روز آخر با ورود محمد هاشمی برادر آیت اله هاشمی رفسنجانی آغاز شد ،حمیدرضا حاجی بابایی ،مهدی زاهدی ،صادق خلیلیان ،حسن بیادی ،علیرضا منادی ،عبدالحسین مقتدایی و محسن رهامی  دیگر چهره هایی بودند که برای ثبت نام در رقابت ۹۶به ستاد انتخابات مراجعه کردند.

در حالی که همه خبرنگاران به محوطه وزارت کشور آمده بودند تا در آخرین ساعات ثبت نام راوی ورود چهره های شاخص باشند این محمد باقر قالیباف بود که در ساعت ۱۷روز پایانی در میان هیاهوی حامیانش وارد وزارت کشور شد. محمد باقر قالی باف پیش از این در بیانیه ای بر عدم حضور خود در انتخابات تاکید کرده بود اما او نیز مانند محمود احمدی نژاد به گفته های خود عمل نکرده و برای سومین بار بعنوان داوطلب انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرد. قالیباف در روز ثبت نام نشان داد خود را برای رقابت آماده کرده و ضربه گیر و کاندید پوششی نیست .

او در بدو ورود با هماهنگی های تیم کارگردانی فیلم انتخاباتی و البته فلش دوربین های رسانه های حامی و همسویش  و در نهایت پس از ثبت نام با حمله تند به دولت و دروغگو خواندن روحانی نشان داد برای حضور در انتخابات مصمم است و نمی خواهد به راحتی کارزار رقابت را به خودی و غیر خودی واگذار کند. در حالی برخی اخبار حکایت از ورود قریب الوقوع سعید جلیلی و مهرداد بذرپاش دو چهره دیگر اصولگرا به وزارت کشور و ثبت نام در آخرین دقایق داشت و حتی برخی همراهان و مشاوران جلیلی برای حضور وی در ستاد انتخابات زمینه چینی می کردند و خبرنگاران نیز منتظر ورود این دو چهره بودند اما به یکباره سعید جلیلی با صدور بیانیه ای از حضور در انتخابات انصراف داد. سوپرایز روز پایانی ورود بی سروصدای اسحق جهانگیری معاون حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران به ستاد انتخابات بود . وی پس از ثبت نام در جمع خبرنگاران حاضر شده و به سوالات رسانه ها پاسخ داد ،او البته ابایی نداشت از سوی رسانه ها بعنوان کاندیدای پوششی مطرح شود و همچنان در حال پاسخ به سوال های رسانه ها بود که مهرداد بذرپاش برای ثبت نام به وزارت کشور آمد.

من بعنوان خبرنگار مستقر در ستاد انتخابات ورود بذرپاش را به نظاره نشسته و مشاهده کردم او در آخرین دقایق وارد ستاد انتخابات شد و البته از معطل ماندنش در جلوی درب ورودی وزارت کشور گله مند بود . وی در حالی که شناسنامه اش را در دست داشت  ساعت شش و پنج دقیقه به وزارت کشور رسید و در حال مکالمه بوسیله تلفن همراهش بود که پس از اتمام صحبت هایش با توجیه اینکه برای حفظ وحدت اصولگرایان به جمع بندی رسیده است از ثبت نام منصرف شد اما واقعیت این بود که زمان ثبت نام به اتمام رسیده بود و بذرپاش نمی توانست بعنوان داوطلب انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کند.

با همه فراز و نشیب ها در مرحله اول فرآیند انتخابات نام های زیادی برای حضور در انتخابات ثبت نام کردند . از شاخص و غیر شاخص ،اصولگرا و اصلاح طلب ،رئیس جمهور و نماینده مجلس گرفته تا بقال و پیر و جوان و…در همان روز البته همه رسانه ها در پی رسیدن به این جواب بودند که سرنوشت تایید صلاحیت ها به کجا خواهد رسید و آیا احمدی نژاد می تواند از صافی شورای نگهبان عبور کند ؟

بررسی صلاحیت های داوطلبان ثبت نامی از سوی شورای نگهبان  در یک بازده زمانی پنج روزه بلافاصله از فردای پایان ثبت نام ها آغاز و روز پنچشنبه موعود فرارسید  و در نهایت شورای نگهبان با عبور از نام محمود احمدی نژاد او را نیز در مزه چهره های شاخصی قرار داد که پیش از این از خاکریز احراز صلاحیت ها بازمانده بود .

پیش از این مهدی بازرگان اولین  نخست وزیر جمهوری اسلامی ایران و آیت اله اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس جمهور دولت های پنجم و ششم دو چهره شاخص و عالی رتبه ایی بوده اند که از سوی شورای نگهبان برای حضور در انتخابات های ریاست جمهوری در ادوار گذشته واجد شرایط تشخیص داده نشده بودند و در دوره دوازدهم نیز محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ادوار نهم و دهم به آنها پیوست تا ردصلاحیت نخست وزیر و روسای جمهور قبلی نیز به سنتی در انتخابات های رئیس جمهوری در ایران تبدیل شود.

کمتر از یک ماه دیگر انتخابات ریاست جمهوری در ۲۹اردی بهشت برگزار خواهد شد و هشتمین رئیس جمهور نیز از سوی ملت برگزیده خواهد شد اما نتیجه انتخابات به راحتی قابل پیش بینی نیست . این انتخابات شاید برای اصولگرایانی که برای یک دوره ایی کردن روحانی   خیز برداشته و در اندیشه اجماع روی گزینه واحد هستند از این منظر که چهره ایی غیر قابل پیش بینی همچون محمود احمدی نژاد از فیلتر شورای نگهبان عبور نکرده شیرین باشد اما به طور قطع آنها با رقیبی مواجه خواهند بود که بر اساس همان سنت تاریخی گذشته می توان  همچون مقام معظم رهبری ؛اکبر هاشمی رفسنجانی ،سید محمد خاتمی و محمود احمدی نژاد شانس بیشتری برای حضور در پاستور دارد . روحانی از اجماع اصلاح طلبان در حمایت از خود و همچنین حضور چهره ایی مسلط چون اسحق جهانگیری در مناظرات بهره می برد که او برای بیان کارنامه دولت با دست پر می تواند به کمکش بیاید.

روحانی تقریبأدر غیاب محمود احمدی نژاد خیالش از رقبای غیر قابل پیش بینی و چموش در مناظرات راحت است و می تواند به مدد تسلطش در مناظره با مردم سخن بگوید ،البته به همان میزان  اجماع اصولگرایان و اجرای مدل کناره گیری عارف در سال ۹۲و دو قطبی شدن رقایت می تواند برای روحانی زنگ خطر را به صدا در آورد .با وجود همه توفیقات دولت تدبیر وامید در عرصه بین الملل و دستاوردهایی چون برجام و نظام سلامت و مهار تورم  اما نارضایتی حامیان ۹۲و عدم توجه دولت به حمایت از اصلاح طلبان در حوزه های مدیریتی و تکیه رقبا بر رکود اقتصادی و معیشت نامناسب مردم می تواند روحانی را با چالش هایی مواجه کند که به عدم مشارکت پرشور و بی تفاوتی بخشی از مردم به رقابت ۹۶منجر شود و از این منظر می توان از عدم حضور جشمگیر بعنوان برگ برنده رقیب یا رقبای اصولگرایی یاد کرد که با حماسه حضور کاری از پیش نخواهند برد.

روحانی شیخ میانه رویی که توافق هسته ای ۲۰۱۵ با قدرت های جهانی را دستاوردی خوانده که منجر به لغو بخش عمده ای از تحریم های مالی و بین المللی علیه تهران شده است انتظار دارد که دوباره انتخاب شود اما چالش سختی از سوی محافظه کاران و رئیسی را پیش روی خود دارد.موجی از نارضایتی شدید از افزایش قیمت کالاها واقلام مصرفی و بالا بودن نرخ بیکاری علیرغم لغو تحریم های بین المللی در ایران وجود دارد  به خصوص آن که روحانی وعده احیای اقتصاد را داده بود و بسیاری از ایرانیان با دشواری های معیشتی مواجه هستند اما آوار برداری از عملکرد هشت ساله محمود احمدی نژاد دشوار تر از آن بود که روحانی می پنداشت.

علاوه بر این رقبای انتخاباتی روحانی در فضای انتخاباتی تلاش خواهند کرد با شعارهای پوپولیستی فضا را علیه روحانی جلوه بدهند و آرای خاکستری را به سمت خود جذب کنند در نتیجه مهم‌ترین چالش وی در انتخابات ریاست‌جمهوری چالش پوپولیسم خواهد بود. در ان سو اما حامیان روحانی امید دارند  با بالا رفتن سطح آگاهی مردم و تاثیرگذاری شبکه‌های اجتماعی شگردهای پوپولیستی در نهایت به نتیجه نرسد و روحانی دوباره به ریاست‌جمهوری دست پیدا کنند. بدون شک رقابت انتخاباتی روحانی و رئیسی بیش از آنکه رقابت دو فرد باشد، رقابت دو جریان سیاسی اصلاح‌طلب و اصولگراست که تمام ظرفیت‌های خود را در جهت حمایت از این افراد تجمیع کرده‌اند هر چند نمی توان به سادگی از کنار نام قالی باف گذشت . او که  با شیوه ایی تهاجمی سودای ریاست جمهوری را در سر دارد در دوره یازدهم  با چالش “گاز انبری” از راهیابی به پاستور بازماند و این بار روشی متفاوت در پیش گرفته و برخی تحلیل گران و ناظران سیاسی معتقدند شاید او در مناظرات بتواند فضا را به سمت خود جلب کرده و رئیسی را واردار به کناره گیری کند ولی در مقابل اما اجماع اصولگرایان در حمایت از رئیسی کار را برای قالیباف سخت کرده به گونه ایی که افکار عمومی او را بعنوان کاندیدای پوششی رئیسی قلمداد کرده و اعتقاد دارند قالیباف قبل از جشیدن طعم شکست سوم از رقابت ها کنار خواهد کشید.

اعتدالیون مدافع ،اصولگرایان تهاجمی در بازی بزرگ ۹۶ در یک دو قطبی سخت هشتمین رئیس جمهور ایران را تعیین خواهند کرد و تا آن زمان باید به نظاره نشست و روزهای گرم و پرتپش اردی بهشت را طی کرد.

محمود احمدی نژاد را اما باید بازنده بزرگ انتخابات ۹۶قلمداد کرد زیرا مردی که روزگاری از او بعنوان معجزه هزاره سوم یاد می شد و اصولگرایان او را با رجایی قیاس می کردند و برخی نیز او را از مصداق بارز نعمات الهی می دانستند اینک به دلیل تمرد از نهی مقام معظم رهبری و عدم توجه به توصیه های ایشان مینی بر مصلحت نبودن حضورش در انتخابات  به ” یاغی اصولگرا” و” شورشی ” و “اصولگرای رنگ باخته “تبدیل شده که دیگر در سپهر سیاسی ایران نمی تواند برای خود نامی دست و پا کند مگر روایتی از او تاریخ به عنوان رئیس جمهور اسلامی ایران در ادوار نهم و دهم !!

این مطلب در شماره ۲۹۹شهاب آسمانی منتشر شده است

عباس دارایی/ سردبیر بلوطستان