به گزارش بلوطستان نوروز جشن آغاز سال نو و یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از تاریخ باستان است که در بین مردم استان لرستان از مناطق غربی ایران جایگاه ویژه ایی داشته و یکی از خاستگاههای نوروز در ایران زمین به شمار می رود.جشن نوروز که معمولا در اولین روز از فصل بهار آغاز و تا سیزده فروردین ادامه دارد در بین لرها دارای آداب و رسومی خاص است،مهم ترین سنت مردم لرستان در عید نوروز دید و بازدید است که یکی از سنت های بسیار ارزشمند فرهنگ در میان مردم لرستان است،مردم لرستان در ایام عید به دید و بازدید بسیار اهمیت داده و صله رحم و بازدیدهای ایام نوروز از دیرباز تاکنون در فرهنگ مردم لرستان جایگاه ویژه ایی داشته است.
این سنت در گویش لری به “عید مارکی”یعنی مبارک باد گفتن عید یا تبریک عید موسوم بوده و ریشه در تاریخ و سنت های دیرینه مردم دیار بلوط و مفرغ دارد.معمولا در ایام عید این سنت دیرینه به محض حلول سال نو و تحویل سال کوچکترین عضو خانواده و یا فامیل و قوم به دیدن بزرگتر از خویش می رود و عید را به او تبریک می گوید و به تبع آن پس از فاصله کوتاهی نیز بزرگتر به خانه کوچکتر می ر ود و متقابلا عید را تبریک میگوید،این دید و بازدید در بین لرها معمولا توام با سور و میهمانیهای بزرگ است که از کوچکترین تا بزرگترین عضو خانواده یا قوم و عشیره حضور دارند.
در مناطق عشایری و روستایی لرستان که بیشتر در جنوب لرستان سکنی دارند این رسومات در گذر زمان کم رنگ نشده و با رسوماتی دیگر از جمله قیقاج و تیراندازی به اهداف تعین شده و ساز و دهل و اسب سواری و جشن های چندین روزه همراه است.
یکی دیگر از آیین‌های نوروزیدر بین لرها خانه تکانی است که مردم لرستان به آن پایبندند. در این آیین، تمام خانه و وسایل آن در آستانه نوروز گردگیری، شستشو و تمیز می‌شوند.
از آداب و سنن دیگر مردم لرستان در ایام عید صلح و آشتی دادن است که میان لرها رسم است ، در این سنت دیرینه ریش سفیدان و بزرگان کینه ها را دور ریخته و دلها را به هم نزدیک می کنند و صلح و سازش در ایام نوروز حایگزین کینه و کدورت می شود این رسم تاریخی در بین لرها با وساطت بزرگان انجام می شود و بین طرف های کینه متقا بلا میهمانی بزرگ برگزار و در ایام عید آشتی در فضای اجتماعی لرستان حاکم می شود.
از دیگر آداب مردم لرستان در عید نوروز به خصوص شب عید پوشیدن لیاس های نو است که نشات گرفته از دید تارخی مردم لر یعنی دور انداختن کهنگی و به استقبال نو رفتن است ، در بین لرستان علاوه بر پوشیدن لباس نو بوسیدن نیز از بزرگان سفارش شده و در فرهنگ لر از ریش سفیدان و بزرگان قوم نقل شده که بوسیدن، عقده زدایی می‌کند و بوسیدن پیام ساکت محبت است بنابراین این رسم نیز در سال نو و ایام عید در لرستان جایگاهی با اهمیت دارد.
سفره‌های هفت سین نوروزی یکی دیگر از آیین‌های لرها در مراسم نوروز است،سفره نوروزی که لرها به آن سفره هفت سین هم می گویند نماد خاصی در جشن های نوروز لرستان دارد و د ر آن سیر و سکه که جنبه نمادین و سمبولیک دارد. و انواع آجیل ها و شیرینی بکار می رود،مهمترین بخش سفره هفت سین لرها کتاب قرآن کریم است که جلای خاصی به سفره هفت سین می دهد و مردم لر در لحظه تحویل سال معمولا اسکناس را به تبرک سال جدید گوشه ایی از قرآن می گذارند. روی سفره اجزای دیگری شامل آینه، شمع، و آب نیز حضور دارد. از دیگر اجزای سفرهٔ هفت سین لرها نیز ماهی قرمز و تخم مرغ رنگ کرده است.
علاوه بر این سفر کردن از آداب دیگر عید نوروز در بین مردم لرستان است به طوری که این سفر ها معمولا در ایام عید با اهدا ف صله رحم، تفریح و یا زیارت انجام می شود که بسیار در بین مردم لرستان امری نیکو و پسندیده است.این سفرها در چند شکل زیارتی،تفریحی،سفربه روستا و عید دیدنی با بزرگان وریش سفیدان،سفربه شهرهای محل سکونت اقوام وبستگان و..انجام می گیرد.
یکی دیگر از رسوم مردم لرستان در ایام قبل و بعد از سال تحویل صله قبور است و این که مردم لرستان از اموات و گذشتگان یاد می کند این سنت در بین مردم لرستان در دو مرحله صورت می گیرد یک مرحله قبل از سال در پنجشنبه آخر سال کهنه و اولین پنجشنبه سال جدید و بسیار در بین مردم لر اهمیت و جایگاه دارد،در این مراسم که با حضور اعضای خانواده و اقوام و بستگان انجام می شود زنان لر با کاشت سبزینه های گندم و عدس و در مواردی نیز کنجد آنرا پرورش داده و بر سر قبر اموات به نیابت از شخص فوت کرده در ایام عید می گذارند.
هدیه دادن به دیگران در عید نوروز نیز از رسومات دیرینه مردم لرستان است در این سنت که همواره در عید نوروز در بین مردم لرستان وجود داشته، که معمولا بزرگ تر ها به کوچکترها عیدی می دهند این عیدی ها در اشکال مختلف از جمله اسکناس های نو،قواره پارچه،البسه و سکه نیز در بین لرها رواج دارد.
یکی از رسومات لرها که اینک در گذر زمان کم رنگ شده و بیشتر در بین مردم عشایر و دهات جنوب لرستان و مناطق پلدختر،طرحان و الشتر و نورآباد رونق دارد نوروز خوانی است ، در نوروز خوانی افرادی که به آن‌ها نوروز خوان گفته می‌شود، پیش از آغاز فصل بهار، به صورت دوره‌گردی به خانه های مختلف می‌روند و اشعاری در مدح بهار یا با ذکر مفاهیم تاریخی و باستان به صورت بداهه یا از روی حافظه می‌خوانند.علاوه بر این شاهنامه خوانی نیز در بین لرها در ایام نوروز جایگاه دارد.
همچنین مردم لرستان در روز ۱۳ فروردین، به مکان‌های طبیعی مانند پارک‌ها، باغ‌ها، جنگل‌ها و مناطق خارج از شهر می‌روند. این مراسم در بین لرها سیزده به در نام دارد. از کارهای رایج در این جشن، گره زدن سبزه توسط زنان است که معمولا پس از پایان سیزده این سبزه ها را به آب می اندازند و دعاهای خاص این آئین نیز شامل آرزوی سلامتی و نشاط برای اهالی خانواده است.
