برش هایی از تاریخ؛ از خرداد ۷۶ تا خرداد ۹۲!

دوم خرداد؛ آغاز یک حماسه!

بی تردید باید نیمه ی نخست دهه ی ۷۰ را باید یکی از سخت ترین و پرفشار ترین ادوار حیات سیاسی چپ های خط امامی دانست.همان ایامی که نه تنها دست ایشان از دولت و مجلس کوتاه بود که حتا تمایلی برای مشارکت دادن آنان از جانب لایه های بالایی قدرت دیده نمی شد و درست با این اوصاف بود که چپ ها برای انتخابات سرنوشت ساز ریاست جمهوری در دوم خرداد ماه ۷۶ آماده می شدند. گزینه ی نهایی این طیف برای نشستن بر کرسی ریاست جمهوری البته کسی نبود جز هفتاد و نهمین و آخرین نخست وزیر ایران که با ابراز عدم تمایل وی برای بازگشت به پاستور، بحث و بررسی بر سر گزینه های دیگر از جمله: مهدی کروبی، عطاالله مهاجرانی، محمد هاشمی و … آغاز شد اما در نهایت به اعلام  کاندیداتوری سید محمد خاتمی انجامید. هم او که با سیادت و روحانی بودنش می توانست رای اقشار سنتی را جذب نموده و با گفتمان روشنفکر پسندش رای نخبگان را. با این حال اما نهایت انتظار جریان چپ از انتخابات دوم خرداد کسب رایی آبرومندانه بود که با پشتوانه ی آن بتواند در فضای متفاوتِ پسا انتخابات به بازسازی تشکیلاتی بپردازد. در اردوگاه رقیب اما شرایط به گونه ی دیگری بود. راست ها از همان آغاز خود را برنده ی بی چون و چرای انتخابات دور هفتم ریاست جمهوری می دانستند. شرایط به گونه ای پیش می رفت که در هفته های پایانی منتهی به انتخابات، ذهنیتِ توجه ویژه ی اکثریت قریب به اتفاق بازی گران قَدَر سپهر سیاست ایران به علی اکبر ناطق نوری در تار و پود جامعه رسوخ کرده بود. حال در یک طرف چپ ها و خاتمی قرار گرفته بودند که به نمادی از “مظلومیت سیاسی” بدل گشته بودند و در طرف دیگر راست ها و ناطق نوری که با در اختیار داشتن اهرم های متعدد قدرت سمبل “اقتدار سیاسی” به حساب می آمدند. در حالی که بسیاری با توجه به جمیع جهات مذکور، ورود راست های سنتی به کاخ ریاست جمهوری را بسیار محتمل می دانستند اما اعلام نتایج در بعد از ظهر سوم خرداد ماه که سیدمحمد خاتمی را با بیش از ۲۰ میلیون رای یعنی قریب به ۷۰ درصد آرا پیروز انتخابات معرفی می کرد، چونان آب سردی بر پیکر رقیب بود که سبب شد تا مدت ها از شوک سنگین شکست رهایی نیابند. ناگفته پیداست که یکی از دلایل اصلی اقبال افکار عمومی جامعه به چپ ها در آن برهه چیزی نبود جز تقویت این حس در جامعه که راست های سنتیِ”صاحب قدرت” می روند تا با تکیه بر اهرم های قدرت به حذف کامل رقیب از سپهر سیاست کشور مبادرت ورزند و درست به همین دلیل بود که بخش قابل توجهی از آراء محمد خاتمی در آن دوره از انتخابات سلبی بود و نه ایجابی. به عبارت دیگر در آن دوره از انتخابات و با جوی که “صاحبان قدرت” در جامعه ی ایران به راه انداخته بودند، این “مظلومیت سیاسی” چپ ها بود که توانست نظر مساعد افکار عمومی را به خود جلب کند.آری! در خرداد ۷۶ و در جنگ “مظلومیت سیاسی” و “اقتدار سیاسی” این اولی بود که ظفر یافت!

۲۴ خرداد ۹۲؛ بازگشت عقلانیت به پاستور!

۱۶ سال بعد از دوم خرداد ۷۶، هشت سال حاکمیت اصول گرایان تندرو در حالی به پایان می رسید که اقتصاد کشور زیر بار تورم ۴۵ درصدی و رشد منفی ۶ درصدی کمر خم کرده بود. در سیاست خارجی، علاوه بر پرونده ی هسته ای که معضلی لاینحل می نمود و ناتوانی در حل آن تحریم های سنگین و زیان باری را متوجه اقتصاد ایران ساخته بود، روابط پرچالش با جامعه ی جهانی به ویژه همسایگان، ایران را به کشوری منزوی با حداقل اثرگذاری منطقه ای و جهانی بدل ساخته بود.در سیاست داخلی نیز سیاست برخورد خشن و امنیتی در دستور کار دولت دهم قرار گرفته بود تا بدین سان با حاکم شدن فضایی بسته امکان هر گونه نقد سیاست های دولت در عرصه های گوناگون خود به خود منتفی گردد. با این شرایط ویژه بود که جامعه ی ایران آرام آرام به استقبال یازدهمین دوره ی انتخابات ریاست جمهوری می رفت. بی شک نقطه ی عطف این انتخابات را باید رد صلاحیت آیت الله اکبر هاشمی دانست. آن جا که خارج کردن این سیاست مرد کارکشته از گردونه ی انتخابات و “مظلومیت سیاسی” ای که متعاقب این اتفاق بی سابقه با شخصیت سیاسی هاشمی عجین شد، موج گسترده ای از حمایت مردمی را برانگیخت و حسن روحانی – یار دیرین هاشمی و کاندیدای برگزیده ی اصلاح طلبان – را پیروزمندانه راهی پاستور ساخت.این بار نیز بخش قابل توجهی از آراء حسن روحانی مرهون  کاندیداتوری سعید جلیلی – نماد “اقتدار سیاسی” – بود.

نبرد بی امان “مظلومیت سیاسی” و “اقتدار سیاسی” در کوهدشت!

موارد بالا تنها نمونه هایی انگشت شمار بودند از حساسیت افکار عمومی جامعه نسبت به ولع سیری ناپذیر برخی صاحبان قدرت در خالی نمودن میدان از رقبا و این حساسیت هنگامی پررنگ تر می شود که اربابان قدرت از ابزارهایی ناجوان مردانه برای نیل به مقصود بهره برداری کنند. حال و هوای این روزهای شهرستان کوهدشت نیز شباهت غریب و البته آموزنده ای به رویدادهای یاد شده دارد. در یک طرف مجموعه ای از اصول گرایان و اصلاح طلبان “صاحب قدرت” حضور دارند که با پشتیبانی از آقای خاص از هم اکنون خود را پیروز انتخابات می دانند. این گروه با اختصاص کسر قابل توجهی از برآیند قدرت سیاسی شهرستان اما چه به لحاظ عقبه ی فکری و چه از نظر مقبولیت عمومی در جایگاه متزلزلی قرار دارند. در طرف دیگر اصلاح طلبانی قرار دارند که به عنوان سمبل “مظلومیت سیاسی” در جامعه ی کوهدشت، از نظر پشتوانه ی فکری و حمایت مردمی در شرایط بی نظیری به سر می برند. با این اوصاف باید دید آیا این بار “مظلومیت سیاسی” بر “اقتدار سیاسی” غلبه خواهد نمود یا هم چون دوره ی نهم مجلس، اقتدار حرف آخر را خواهد زد؟ پاسخ این پرسش هر چه که باشد به نظر می رسد نبرد بی امان “مظلومیت سیاسی” و “اقتدار سیاسی” در سپهر سیاست کوهدشت به شکلی لاینقطع تا آینده ای نه چندان نزدیک ادامه خواهد یافت.

دکتر رضا بهرامی؛ بلوطستان